ژئوتوپ ها و نقش آن در توسعه صنعت گردشگری (مطالعه موردی: معدن دره زنجیر و دستکند فراشاه-یزد)

ژئوتوریسم، گردشگری آگاهانه در طبیعت است که با هدف تماشا و شناخت پدیده ها و فرآیندهای زمین شناختی و آموختن نحوه شکل گیری و سیر تکاملی آن ها صورت می گیرد. توجه به جاذبه های طبیعی و ژئوتوریستی در جهت معرفی هرچه بیشتر و بهتر آن ها می تواند سبب گرایش گردشگران به ویژه زمین گردشگران و طبیعت گردان جهت دیدار، تفریح و استراحت در طبیعت از یک سو و حفظ ارزش های زیبایی شناختی و محیط طبیعی این آثار از سوی دیگر شود. هدف از پژوهش حاضر، بررسی اثرات ژئوتوریسم بر توسعه صنعت گردشگری است. پژوهش حاضر از نظر روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی از نظر ماهیت، از نوع پژوهش های کاربردی و از نظر نحوه گردآوری داده ها، کتابخانه ای و میدانی است. جامعه آماری تحقیق را دهستان پیشکوه با مرکزیت روستای اسلامیه به خاطر قرار گرفتن اثر دستکند و معدن روی و سرب دره زنجیر تشکیل می دهد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی (فراوانی، انحراف معیار و میانگین) و آمار استنباطی (آزمون کروسکال والیس، آزمون T تک نمونه ای، آزمون آنوا) استفاده شده است. نتایج توصیفی تحقیق نشان می دهد که اثر دستکند فراشاه و معدن دره زنجیر از جمله با اهمیت ترین نقاط قوت دهستان پیشکوه در جذب گردشگر می باشند که توانسته اند باعث جذب گردشگر و به تبع آن توسعه اقتصادی و هویت زایی اجتماعی در منطقه گردند. نتایج آزمون آماری کروسکال والیس و آنوا نشان می دهد که به علت نزدیکی این دو سایت به شهر یزد و تفت، این دو اثر توانسته اند به عنوان مکملی برای سایت های گردشگری یزد و تفت عمل کنند. نتایج آزمون T تک نمونه ای نشان می دهد که اثر دستکند روستای اسلامیه و معدن سرب و روی دره زنجیر توانسته اند بر مولفه هایی همچون خود اتکایی، انسجام و حفظ فرهنگ محلی، اقتدار و اصالت فرهنگی و تاریخی که از مولفه های هویت زایی اجتماعی محسوب می گردند تاثیر مثبت گذارند.

کلیدواژه ها:

ژئوتوپ ، گردشگری پایدار ، اقتصاد ، هویت زایی ، دستکند ، دره زنجیر