بررسی رابطه شیوع علائم اختلالات اسکلتی- عضلانی و وضعیت پوسچر کاری با میزان بارکاری ذهنی کارگران بخش های عملیاتی کارخانه مس سرچشمه

مقدمه عوارض اسکلتی- عضلانی ناشی از کار یکی از علل ناتوانی بوده و ریسک فاکتورهایی نظیر حمل دستی بار و کارهای تکراری می­توانند سبب بروز یا تشدید این اختلالات شوند. از اینرو، با توجه به اینکه در صنعت مس سرچشمه، افراد با طیف وسیعی از ریسک فاکتورهای این اختلالات و بارکاری ذهنی بالا مواجهه دارند، این مطالعه با هدف بررسی وضعیت پوسچر کاری و بار کاری ذهنی و ارتباط بین آنها در کارکنان عملیاتی مس سرچشمه طراحی و اجرا شد. روش بررسی در این مطالعه توصیفی- مقطعی، با توجه به گستره جمعیتی واحدها و بررسی میدانی مناطق کاری، ۲۲۰ نفر از افراد بطور تصادفی از جامعه ۸۰۰ نفری انتخاب شدند. با استفاده از پرسشنامه های دموگرافیک، نوردیک، NASA-TLX و نرم افزار QEC داده های مورد نظر جمع آوری و با نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفتند. نتایج در این صنعت به علت ماهیت کار، شیوع اختلالات اسکلتی- عضلانی حداقل در یک ناحیه از بدن بالا بوده بطوری که بیشترین شیوع این اختلالات مربوط به ناحیه نشیمن و کمر (۶/۳۸ %) و پشت (۲/۳۸ %) و کمترین آن مربوط به ناحیه یک یا هر دو ران (۳/۲ %) بود. بین میانگین بار ذهنی کل با سطح ریسک و شیوع اختلالات رابطه معنا داری وجود داشت. (۰۵/۰>p).  نتیجه گیری بعلت بالا بودن سطح ریسک ابتلا و شیوع اختلالات اسکلتی- عضلانی و ارتباط آن با ویژگیهای فردی چون سن و سابقه کار و با بارکاری ذهنی، بایستی با اجرای کنترل­های مهندسی نظیر وسایل مکانیکی و یا ابزار مناسب، در کنترل و کاهش این اختلالات و سطح ریسک آنها گام برداشت. بعلاوه بایستی با افزایش سن و سابقه کاری افراد، از طریق مداخلاتی چون برنامه چرخش شغلی، آنها را در مشاغلی با نیازهای ذهنی و فیزیکی مختلف که گروه­های عضلانی مختلفی را درگیر می­کنند، بکار گرفت.  

کلیدواژه ها:

Posture ، Mental workload ، musculoskeletal disorders ، Risk level ، پوسچر ، بارکاری ذهنی ، اختلالات اسکلتی- عضلانی ، سطح ریسک