معاضدت های قضایی در حقوق بین الملل و تطبیق آن با قوانین کیفری ایران

معاضدت قضایی بعنوان عملی دو سویه و دو جانبه، مبین یک سلسله همکاری هایی است که دولت ها در روابط متقابل خود به یکدیگر ارائه می دهند تا رسیدگیقضایی در کشور دیگر را به نحوی مرتبط با اموری که در دولت آنهاست تسهیل نمایند که در حقوق بین الملل و در قالب اسناد بین المللی، مبتنی بر معاهداتچندجانبه بین المللی (شامل کنوانسیون های و معاهدات بین المللی، بخصوص معاهدات متعقد میان کشورها و سازمان بین المللی پلیس جنائی (اینترپول) است،مبتنی بر معاهدات دو جانبه (عمدتا در قالب معاهدات استرداد) و مبتنی بر عمل متقابل (در قالب نیابت های قضایی) نمود پیدا کرده است. پژوهش حاضر، بابهره مندی از روش کیفی که مبتنی بر گردآوری اطلاعات به شیوه اسنادی است، در صدد پاسخگویی به سوال اصلی پژوهش میباشد که حاکی از آن است،معاضدت های قضایی دارای چه جایگاهی در نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران می باشد؟ یافته های پژوهش مبین آن است که، بر طبق ماده ۹ قانون مدنیایران، مبنی بر اینکه «معاهدات پذیرفته شده دارای شانی برابر قوانین داخلی داشته» و نیز بر مبنای ماده ۱۷۹ قانون اجرای احکام مدنی که ارجحیت را به تعهدات بین المللی می دهد، معاضدت های قضایی بین المللی در نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران از جایگاه با اهمیتی برخوردار می باشد؛ گواه این مدعا، وجود قوانین و مقرراتی پیرامون موضوع معاضدت های قضایی در سیستم حقوقی این کشور می باشد؛ بطوریکه، معاضدت قضایی ایران با پلیس بین المللی، در قانون استرداد مجرمین مصوب سال ۱۳۳۹ ، بخشنامه شماره ۲۶۸۹ - ۱۷ / ۴ / ۱۳۴۸ وزارت دادگستری، در تبصره ماده ۱ دستورالعمل مصوب قوه قضاییه در سال ۱۳۹۲ در خصوص استرداد مجرمین و معاضدت های قضایی بین المللی، همچنین مواد ۸ و ۹ این دستور العمل؛ معاضدت قضایی در قالب استرداد مجرمین، در قانون مربوط به ماموران سرحدی مصوب ۱۳۱۳ ، قانون استرداد مجرمین مصوب ۱۳۳۹ ، دستورالعمل مصوب قوه قضایی در سال ۱۳۹۲ در خصوص استرداد مجرمین؛ و بر مبنای قانون ماده واحده مصوب ۱۳۵۰ ، مواد ۲۹۰ تا ۲۹۴ قانون آئین دادرسی مدنی، قانون تعاون قضایی مصوب ۱۳۰۹ ، معاضدت قضایی ایران در قالب نیابت قضایی تصریح و مورد تاکید واقع شده است. این قوانین گویای اهتمام ایران به ضرورت و اهمیت وافر معاضدت های بین المللی و تلاش در جهت تحقق آن، انعقاد قوانین مربوطه، تلاش در جهت اصلاح و بازنگری قوانین موجود و... می باشد.

کلیدواژه ها:

معاضدت ، معاضدت قضایی ، اینترپول ، استرداد مجرمین ، نیابت قضایی