صفورا هاشمی - دانشجوی ارشد ادبیات و زبان انگلیسی

بر پایه نظریه ی استعاره ی شناختی ، زبان عادی و ادبی در مفهوم سازی مفاهیم از جهاتی شبیه به هم و از جهاتی با هم متفاوت اند . مقاله حاضر درصددپرداختن به خلاقیت های فریدون مشیری در تصور مفهوم احساسات در چارچوب این نظریه است . مفهوم احساسات در شعر فریدون مشیری به کمک راهبردها یا ابزارهای شناختی رایجی مانند استعاره ، تصویر ، مجاز و جاندار پنداری مفهوم سازی می شود ؛ اما به نظر می رسد فریدون مشیری شیوه های خلاقانه تری را در استعاره های شعری احساسات به کار برده است .به منظور کشف شاخص های تاثیرگذار در مفهوم سازی متفاوت احساسات ، دو سوال مهم مطرح می شود: مفهوم سازی شعری احساسات چه تفاوتی با مفهوم سازی عادی و رایج آن در زبان فارسی دارد؟ کدام یک از شاخص های چهارگانه ی کوچش (۲۰۱۰) در آفرینش خلاقیت استعاری در شعر فریدون مشیری نقش پر رنگ تری دارد؟ بررسی داده های تحقیق نشان می دهد احساسات در زبان فریدون مشیری ، مانند زبان های دیگر و زبان فارسی از مفاهیم ظرف ، نیروی طبیعی و فیزیکی ،حریف ،بیماری و غیره به عنوان حوزه ی مبدا کمک می گیرد. اما مفهوم سازی آن از نظر چهار شاخص گسترش ، پیچیده سازی ، پرسش و ترکیب ، با زبان عادی تفاوت دارد . به نظر می رسد کاربرد خلاقانه ی مفهوم سازی های استعاری ، جاندار پنداری، استعاره های تصویری و مجاز مفهومی باعث تمایز زبان شعر از زبان عادی می شود . از میان چهار شاخص استعاره های مفهومی شعری ، ترکیب و پیچیده سازی بیشترین و پرسش کمترین کاربرد را داراست.

استعاره ی مفهومی ، استعاره ی تصویری ، مجاز مفهومی ، شعر فریدون مشیری