بررسی اندیشه توحید افعالی و سیر تطور آن در میان دانشمندان شیعه امامیه
- سال انتشار: 1401
- محل انتشار: دوفصلنامه پژوهشنامه امامیه، دوره: 8، شماره: 15
- کد COI اختصاصی: JR_IMAMIYA-8-15_012
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 159
نویسندگان
دانش آموخته دکتری علوم قرآن و حدیث، دانشگاه تهران، تهران، ایران؛ پژوهشگر دانشگاه و پژوهشگاه عالی دفاع ملی، تهران، ایران.
چکیده
اندیشه توحید افعالی در میان دانشمندان شیعه یکسان نبوده است. علمای شیعه در قرون میانی در مسئله خلق افعال انسان، که مهم ترین رکن توحید افعالی به شمار می رود، با معتزله همفکر بودند و هر دو گروه، افعال انسان را از حیطه خالقیت الاهی جدا می دانستند. از این حیث در مقابل اشاعره قرار داشتند، زیرا آنها افعال انسان را مخلوق مستقیم خدا به شمار می آوردند. این اندیشه در شیعه تا دوره متاخران ادامه داشت، تا اینکه دیدگاه های فلسفی و عرفانی صدرالدین شیرازی رواج چشمگیری در عالم تشیع یافت و بسیاری از اندیشه های کلامی شیعه، رنگ فلسفی و عرفانی به خود گرفت. توحید افعالی نیز یکی از این اندیشه ها بود که در شیعه امامیه کاملا دگرگون شد و نفی خلق افعال انسان جای خود را به مخلوقیت افعال انسان داد. از این رو اندیشه توحید افعالی به گونه ای که در میان معاصران رواج دارد نزد متقدمان و متاخران شیعه امامیه پذیرفته نبوده است.کلیدواژه ها
توحید افعالی, خلق افعال, شیعه امامیه, معتزله, اشاعره, عرفااطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.