واکاوی محتوایی و ساختاری مسئله رویت خدا در اشعار عطار نیشابوری (با رویکرد به آیات قرآنی و دیدگاه های کلامی معتزله و اشاعره)

  • سال انتشار: 1400
  • محل انتشار: دو فصلنامه مطالعات ادبی متون اسلامی، دوره: 6، شماره: 22
  • کد COI اختصاصی: JR_RLA-6-22_007
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 287
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

کامران پاشایی فخری

استاد دانشگاه

ندا یانس

مدرس دانشگاه چرخ نیلوفری آذربایجان

چکیده

مسئله رویت خداوند از مسایل مهم کلامی و مورد اختلاف شدید فرقه های اسلامی، از جمله اشاعره با معتزله است. اشاعره رویت خداوند در روز قیامت را ممکن می دانند؛ در حالی که متکلمان معتزلی رویت خداوند را در دنیا و آخرت غیر ممکن دانسته اند. این مسئله به قدری مهم است که علاوه بر متکلمان، اغلب شاعران معتقد و منکر این مبحث کلامی نیز در ضمن اشعارشان اعتقاد و مسلک خود را در این باره تبیین نموده اند. عطار نیشابوری، از جمله شاعرانی است که در آثار خویش به مسئله رویت خداوند و بیان دیدگاه هایش در این موضوع پرداخته است. در این پژوهش سعی شده است با شیوه توصیفی - تحلیلی و با استناد به آیات قرآنی و دیدگاه های کلامی معتزله و اشاعره در دیوان اشعار و مثنوی های عطار با پرداختن به برخی از آرایه های ادبی، موضع کلامی این شاعر در ارتباط با مسئله رویت خدا آشکار گردد. نتایج این جستار حاکی از آن است که عطار به جلوه صفات حق و نه ذات وی باور دارد.

کلیدواژه ها

عطار نیشابوری, اشعار, رویت خدا, اشاعره و معتزله, دیدگاه های کلامی, آرایه های ادبی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.