احمدرضا قربانی مرغملکی - دانشجوی دکترای مدیریت بحران دانشگاه صنعتی مالک اشتر، تهران، ایران.
رضا حسنوی - استاد تمام، مهندسی صنایع – سیستم و بهروری، دانشگاه صنعتی مالک اشتر، تهران، ایران.
محمد اسکندری - استادیار، دانشگاه صنعتی مالک اشتر، تهران، ایران.

بحران های اجتماعی مبین گونه ای از بحران ناشی از گسست نظم موجود و ناتوانی نظام اجتماعی در برقراری تعادل دوباره هستند. از جمله این بحران ها می توان به اعتراضات اجتماعی دی ماه ۹۶ اشاره کرد. این اعتراضات نمایانگر وقوع بحرانی با منشا اجتماعی فراگیر، وسیع، عمیق و متفاوت با سایر بحران های جدایی طلبانه، مذهبی و جنبش های دانشجویی دهه های گذشته بود که توانست در کوتاه ترین زمان ۱۰۰ شهر را نابسامان کند. اینکه نظام اداری به عنوان مهمترین خرده نظام سیاسی چگونه می تواند در ایجاد نارضایتی و تولید بحران اجتماعی نقش خورنده ای را دربراندازی حاکمیت ایفا کند، پرسش و هدف اصلی این تحقیق را تشکیل می دهد. هدف این مقاله ارائه تحلیلی کیفی از چگونگی نقش فساد اداری در ایجاد بحران های اجتماعی است. داده ها از طریق انجام مصاحبه های عمیق و با روش نمونه گیری هدفمند با ۲۳ نفر از افراد خبره و مطلع از چگونگی وقوع اعتراضات دی ماه ۹۶ در شهرستان شهرکرد مرکز استان چهارمحال و بختیاری با بافت چند قومی و گویشی متنوع گردآوری شده است. ­مصاحبه های ضبط شده پس از پیاده سازی و چندین بار مرور با استفاده از روش تحلیل مضمون (تحلیل تماتیک) که یکی از فنون تحلیل متون و مصاحبه ها در روش کیفی است، بررسی و طبقه بندی شد. یافته های تحقیق شامل ۸ مضمون فراگیر و ۲۶ مضمون سازنده از نقش فساد اداری بر ایجاد بحران های اجتماعی است. از طرح بخشی از ۴۶۰ مضمون پایه به دست آمده، به علت مشابهت و تکراری بودن امتناع و لزوما به اهم آن ها در بخش یافته ها اشاره شده است.

فساد اداری, بحران, بحران اجتماعی