جواد قلی نژاد - کارشناس ارشد مهندسی عمران آب
عبدالرضا ظهیری - استادیار دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
امیراحمد دهقانی - استادیار دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
احسان مهدوی - کارشناس ارشد عمران ژئوتکنیک

زمانیکه مقطع مرکب شامل مقطع عمیق کانال اصلی و مقطع کم عمق دشتهای سیلابی باشد با وقوع سیلاب و پرشدن مقطع اصلی یک تغییر ناگهانی درعمق اتفاق خواهد افتاد که باعث ایجاد پدیده تبادل مومنتوم بین مقطع اصلی و دشت های سیلابی می باشد ترکیب اثرات بزرگتر بودن عمق جریان و کوچکتر بودن زبری درمقطع اصلی نسبت به دشت های سیلابی باعث ایجاد تفاوت سرعت قابل توجه درمقطع اصلی و دشت های سیلابی می شود این تفاوت سرعت باعث ایجاد تبادل مومنتوم و انتقال جرم به صورت عرضی شده و ظرفیت جریان مقطع را بطور قابل توجهی کاهش میدهد ارزیابی درست ظرفیت دبی دررودخانه های مستقیم و پیچان جهت پیش بینی هشدار سیل مشخص نمودن محدوده خطر سییل مدیریت رودخانه با کنترل سیل و طراحی آببندهای مصنوعی بسیار حیاتی می باشد دراین مقاله به بررسی عملکرد روابط دبی جریان دررودخانه های سیلابی که حاصل تحققات نایت و دیمتریو 1983 و پاترا و خاتوا 2007 می باشد پرداخته می شود و دقت هریک از روابط دررودخانه طبیعی و مقاطع مرکب آزمایشگاهی مورد ارزیابی قرارمیگیرد.

دبی جریان ـ روابط بدون بعد ـ مقاطع مرکب ـ رودخانه های سیلابی