بیژن رحمانی - عضو هیات علمی گروه جغرافیای انسانی دانشگاه شهید بهشتی
مجید سعیدی راد - دانشجوی دکتری رشته جغرافیا و برنامه ریزی آمایش مناطق روستایی دانشگاه شهید بهشتی
مهسا جلالی - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه تهران

گسترش شهرگرایی و خزش شهری در دهه های اخیر بسیاری از سکونتگاه های روستایی را که در پیرامون و حریم شهرها قرارگرفته اند با چالش مواجه ساخته است. یکی از این چالش ها تحولات ساختاری و به تبع آن تحول در کارکرد مسکن این تیپ از سکونتگاه های روستایی که در حاشیه شهرها به خصوص شهرهای متوسط و بزرگ هستند می باشد به دلیل اینکه در مباحث مربوط به برنامه ریزی فضایی و جغرافیایی  هر ساختاری کارکرد ویژه خود را می طلبد. بنابراین  درچنین شرایطی به دلیل گسترش و پیشروی کالبد شهر، روستای پیرامونی در خطر استحاله و فرورفتن در بافت و کالبد شهر قرار دارد  و همچنین متاثر از تحولات اقتصادی و اجتماعی و نیروهای بیرونی کالبد درونی روستا به خصوص مسکن، در معرض فروپاشی و از هم گسیختگی ساختاری – کارکردی قرار گرفته است. به طورکلی در این پژوهش برای بررسی تحولات ساختاری-کارکردی مسکن سکونتگاه های روستایی پیرامون شهر اشترینان و بعد مسئله شناسی  با روش پژوهش توصیفی – تحلیلی، تاثیرگذاری ۴ عامل و نیروی، ۱- محیطی –اکولوژیک ۲-اجتماعی –فرهنگی ۳- اقتصادی ۴-نهادی- سیاسی در اجزای  مسکن روستایی مورد تبیین قرارگرفته شده است و از شاخص هایی مانند تغییر در مساحت مسکن،معماری بومی مسکن،کیفیت بناهای مسکونی،طرح نمای مسکن،فرایند مجوز ساخت وساز و غیره استفاده گردیده است . این پژوهش بر اساس هدف کاربردی و روش بررسی آن توصیفی -تحلیلی می باشد.جامعه آماری پژوهش شامل ۴۱ روستا با۷۷۴۰ خانوار در بخش اشترینان شهرستان بروجرد می باشد.از این تعداد ۲۰ درصد روستاها به عنوان نمونه تعیین شدند و سپس حجم نمونه خانوار بر اساس فرمول کوکران  تعیین شد که ۱۳۴ خانوار را شامل می شودو به همین تعداد نیز پرسش نامه توزیع گردیده است.

تحولات, مسکن, ساختاری -کارکردی, سکونتگاه های روستایی, شهر اشترینان