بررسی اهمیت مولفه های کالبدی معماری در گونه های مجتمع مسکونی (پراکنده، نواری، متمرکز) بر روی استرس و افسردگی (نمونه موردی: ۹ مجتمع مسکونی در تهران بعد از انقلاب)

هم زمان با رشد سریع مجتمع های مسکونی و توسعه کالبدی آن ها گاهی شاهد افول کیفیات محیطی فضاهای مسکونی هستیم که خود باعث بروز بحران های مختلفی در زندگی شده است. امروزه معضلات آپارتمان نشینی طیف وسیعی از ناراحتی های روانی چون: استرس، اضطراب، افسردگی را شامل می شوند. هدف از این پژوهش بررسی تفاوت مولفه های کالبدی معماری در کاهش افسردگی و اضطراب در مجتمع های مسکونی پراکنده، نواری و متمرکز بود. جامعه آماری این پژوهش ۳۴۰۰ نفر از ساکنان ۹ مجتمع مسکونی در شهر تهران بودند. نمونه گیری از نوع تصادفی ساده و با استفاده از جدول مورگان به تعداد ۳۴۰ نفر انجام شد. جهت ارزیابی اطلاعات از پرسشنامه محقق ساخته (مولفه های کالبدی معماری در سلامت روان) که روایی آن توسط ۲۰ نفر از اساتید و کارشناسان حوزه معماری انجام شد و دارای پایایی ۰.۸۰۹ و پرسشنامه اضطراب موقعیتی- خصیصه ای با پایایی ۰.۹۰ و پرسشنامه بک با پایایی ۰.۹۳ جهت ارزیابی افسردگی استفاده شد. جهت تحلیل داده های پژوهش از آزمون های همبستگی پیرسون و رگرسیون در نرم افزار اس.پی.اس.اس نسخه ۲۵ استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که همه مولفه های کالبدی بین گونه های مختلف مجتمع مسکونی پراکنده، نواری، متمرکز و استرس و افسردگی همبستگی وجود دارد. همچنین تحلیل نتایج پژوهش مشخص می کند که همه مولفه های کالبدی مجتمع مسکونی در مجتمع های پراکنده بیشتر می تواند در کاهش استرس با ضریب همبستگی ۷۸۴/۰، ضریب رگرسیونی بتا۰.۵۵۰- و در کاهش افسردگی با ضریب همبستگی ۷۷۶/۰، ضریب رگرسیونی بتا ۰.۵۷۴- به نسبت نواری و متمرکز موثر باشند.  

کلیدواژه ها:

مولفه های کالبدی مجتمع مسکونی ، مجتمع مسکونی پراکنده ، متمرکز ، افسردگی ، تهران