ارزیابی سه واریته تجاری نیشکر از نظر تحمل به تنش غرقابی در مراحل اولیه رشد در شرایط گلخانه

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: پژوهشنامه اصلاح گیاهان زراعی، دوره: 14، شماره: 42
  • کد COI اختصاصی: JR_JCB-14-42_020
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 176
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

رحیم غزی

Master Student of Genetics and Plant Breeding, Faculty of Agriculture, Shahid Chamran University, Ahvaz

لیلا نژادصادقی

Department of Plant Production Engineering and Genetics, Faculty of Agriculture, Shahid Chamran University, Ahvaz

خسرو مهدی خانلو

of Plant Production Engineering and Plant Genetics, Faculty of Agriculture, Shahid Chamran University, Ahvaz

داریوش نباتی احمدی

Department of Plant Production Engineering and Genetics, Faculty of Agriculture, Shahid Chamran University, Ahvaz

چکیده

چکیده مبسوط مقدمه و هدف: تنش غرقابی یک پدیده جهانی بوده که رشد و بقای نیشکر را به شدت تحت تاثیر قرار می دهد و می تواند منجر به کاهش عملکرد گیاه بین ۱۵ تا ۴۵ درصد گردد.  مواد و روش ها: سه واریته تجاری نیشکر به منظور ارزیابی و شناسایی متحمل ترین واریته به تنش غرقابی بررسی شدند. آزمایش به صورت  فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با دو فاکتور (اولین عامل مربوط به تنش غرقابی در سه سطح بدون تنش، ۷ روز و ۱۴ روز غرقابی و دومین عامل واریته های تجاری نیشکر  شامل سه واریته CP۴۸-۱۰۳، CP۶۹-۱۰۶۲ وCP۷۳-۲۱ ) و در سه تکرار در شرایط کنترل شده گلخانه ای اجرا شد.  یافته ها: نتایج مقایسه میانگین نشان داد تنش غرقابی توانست ارتفاع بوته ها را کاهش دهد و باعث شود ارتفاع بوته ها در واریته های مختلف بین ۵/۶ درصد (واریته CP۷۳-۲۱) تا ۱۶ درصد (CP۴۸-۱۰۳) کاهش یابد. براساس نتایج مقایسه میانگین بیشترین کاهش وزن اندام های هوایی مربوط به واریته CP۴۸-۱۰۳ بود. وزن تازه ریشه در گیاهان تحت تنش نسبت به شاهد افزایش نشان داد. اثر متقابل تنش و واریته نشان دهنده  تغییرات وزن تازه ریشه تحت سطوح مختلف تنش (در سطح احتمال ۵ درصد) بود. در گیاهان شاهد ریشه هوایی تشکیل نشد اما در گیاهان تحت تنش با افزایش مدت زمان تنش، رشد و وزن ریشه های هوایی افزایش نشان داد. دامنه تغییرات وزن ریشه های هوایی تحت تنش ۷ روز بین ۲/۳ گرم  تا ۵/۷ گرم متغیر بود. تحت تنش ۱۴ روز نیز دامنه تغییرات بین ۳/۸ گرم تا ۸/۷ گرم مشاهده گردید. پیری و مرگ برگ ها تحت تاثیر معنی دار تنش و واریته (در سطح ۱ درصد) قرار گرفت. تنش ۷ روز سبب ۲۰ درصد و تنش ۱۴ روز سبب ۲۷ درصد مرگ و میر برگ ها شد. با افزایش مدت زمان تنش محتوای رطوبت نسبی برگ کاهش یافت و بیشترین کاهش در تنش ۱۴ روز اتفاق افتاد. در تنش ۷ روز محتوای رطوبت نسبی برگ ۳/۲ درصد و در تنش ۱۴ روز ۵/۳ درصد کاهش نشان داد. بیشترین میزان کلروفیل a، b و کارتنوئید در تیمار شاهد و کمترین آن در تیمار ۱۴ روز ثبت شد. با افزایش مدت زمان تنش هدایت روزنه ای کاهش بیشتری نشان داد. در تنش ۷ روز  بیشترین کاهش هدایت روزنه ای به میزان ۲۷/۷ درصد و کمترین میزان کاهش به میزان ۱۸/۴ درصد بود. تحت تنش ۱۴ روز نیز کاهش هدایت روزنه ای بین ۴۱ تا ۵۲ درصد مشاهده شد. نتیجه گیری: میان پاسخ سه واریته به دوره های تنش غرقابی متمایز بود، واریته های CP۶۹-۱۰۶۲ و CP۷۳-۲۱ در مقایسه با و واریته CP۴۸-۱۰۳ سازگاری بهتری نسبت به تنش غرقابی از خود نشان دادند. 

کلیدواژه ها

Abiotic stresses, Morphophysiological traits, Oxygen deficiency, تنش های غیرزیستی, صفات مورفوفیزیولوژیک, کمبود اکسیژن

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.