ارزیابی برهمکنش ژنوتیپ - محیط عملکرد علوفه لاین های امیدبخش سورگوم علوفه ای (Sorghum bicolor (L.) Moench) با استفاده از مدل AMMI

سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 239

فایل این مقاله در 9 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JCB-14-42_018

تاریخ نمایه سازی: 22 مرداد 1401

چکیده مقاله:

چکیده مبسوط مقدمه و هدف: با توجه به گسترش خشکسالی ها و کمبود علوفه در کشور لازم است ارقام جدید سورگوم علوفه ای معرفی شوند. بررسی اثر متقابل ژنوتیپ-محیط با هدف انتخاب ژنوتیپ برتر یکی از مهم ترین مراحل برنامه های به نژادی به شمار می رود. در این برنامه ها ارزیابی میزان سازگاری ژنوتیپ های مختلف نسبت به شرایط محیطی گوناگون از اهمیت ویژه ای برخوردار است. مواد و روش ها: تعداد ۱۰ لاین امیدبخش سورگوم علوفه ای در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در هفت منطقه (بروجرد، زابل، سنندج، شیراز، کرج، گرگان و یزد) به مدت دو سال (۹۸-۱۳۹۷) بررسی شدند. جهت بررسی پایداری عملکرد و سازگاری ژنوتیپ ها، از روش AMMI استفاده شد. یافته ها: نتایج تجزیه واریانس مرکب نشان داد که اثر سال، مکان، سال × مکان، ژنوتیپ، سال × ژنوتیپ، مکان × ژنوتیپ و سال × مکان × ژنوتیپ بر عملکرد علوفه تر و خشک در سطح احتمال یک درصد معنی دار بود. معنی دار بودن اثر متقابل محیط × ژنوتیپ نشان دهنده عکس العمل متفاوت ژنوتیپها در محیط های مختلف می باشد. نتایج تجزیه امی (AMMI) نشان داد که شش مولفه اصلی اثر متقابل ژنوتیپ و محیط برای عملکرد علوفه تر و خشک در سطح احتمال یک درصد معنیدار بودند. برای عملکرد علوفه تر اولین مولفه اصلی اثر متقابل (IPCA۱) بیشترین سهم (۲۶/۶ درصد) را در بیان اثر متقابل ژنوتیپ-محیط داشت و مولفه های اصلی دوم تا هفتم با به ترتیب ۱۸/۴، ۱۷، ۱۵/۷، ۱۰/۵، ۷/۵ و ۴/۳ درصد در درجات بعدی اهمیت قرار داشتند. برای عملکرد علوفه خشک اولین مولفه اصلی اثر متقابل (IPCA۱) بیشترین سهم (۲۱/۸ درصد) را در بیان اثر متقابل ژنوتیپ-محیط داشت و مولفه های اصلی دوم تا هفتم با به ترتیب ۸/۱۹، ۷/۱۴، ۱۴، ۱/۱۱، ۱/۱۰ و ۵/۸ درصد در جایگاه بعدی اهمیت قرار گرفتند. در مجموع سهم تجمعی هفت مولفه اصلی برای عملکرد علوفه تر ۹۸ درصد و برای عملکرد علوفه خشک ۹۷ درصد محاسبه گردید. از لحاظ عملکرد علوفه تر لاین های KFS۱۰، KFS۱۲ و KFS۱۷ دارای کمترین مقادیر IPCA۱ بودند که به عنوان لاین های پایدار با سازگاری عمومی بالا معرفی می شوند. از لحاظ ارزش پایداری امی (ASV) برای عملکرد علوفه تر، لاین KFS۱۰ به عنوان پایدارترین لاین تعیین شد. از لحاظ عملکرد علوفه خشک لاین های KFS۲، KFS۳، KFS۹ و KFS۱۷ دارای کمترین مقادیر IPCA۱ بودند که به عنوان لاین های پایدار با سازگاری عمومی بالا معرفی می شوند. لاین KFS۲ از لحاظ عملکرد علوفه خشک دارای کمترین مقدار ASV بود. نتیجه گیری: به طورکلی لاین KFS۱۸ با عملکرد علوفه تر و خشک بالا (به ترتیب ۱۲۱/۱ و ۳۲/۰۴ تن در هکتار)، IPCA۱ پایین و همچنین تولید علوفه مطلوب در اکثر محیط ها (با توجه به بایپلات مدل AMMI) به عنوان ژنوتیپ برتر شناسایی می شود.

نویسندگان

عظیم خزائی

Seed and Plant Improvement Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Karaj, Iran

فرید گل ‎زردی

Seed and Plant Improvement Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Karaj, Iran

محمد شاهوردی

Agricultural and Natural Resources Research and Education center of Lorestan, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Borojerd, Iran

لیلا نظری

Agricultural and Natural Resources Research and Education center Fars, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Shiraz, Iran

احمد قاسمی

Agricultural and Natural Resources Research and Education center of Sistan, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO) Zabol, Iran

سید علی طباطبائی

Agricultural and Natural Resources Research and Education center of Yazd, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO) Yazd, Iran

عبداله شریعتی

Professor Agricultural and Natural Resources Research and Education center of Kordestan, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO) sanandaj, Iran

حسن مختارپور

Agricultural and Natural Resources Research and Education center of Golestan, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO) Gorgan, Iran

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • Abamuf, J. and A. Allurik. ۱۹۹۸. AMMI analysis of rainfed ...
  • Allard, R.W. and A.D. Bradshaw. ۱۹۶۴. Implication of genotype-environment interactions ...
  • Al-Naggar, A.M.M., R.M. Abd El-Salam, M.R. Asran and Y.S. Yaseen. ...
  • Azizi, A.H., S. Sardouie, Gh. Mohammadi Nejad, B. Nakhoda, M. ...
  • Basafa, M., M. Taheriand and A.R. Beheshti. ۲۰۱۴. Stability analysis ...
  • Bhartiya, A., J. P. Aditya, V. Kumari, N. Kishore, J. ...
  • Crossa, J. ۱۹۹۰. Statistical analyses of multilocation trials. Advances in ...
  • Crossa, J., H.G. Gauch and R.W. Zobel. ۱۹۹۶. Additive main ...
  • Ebdon, J.S. and H.G. Gauch. ۲۰۰۲. Additive main effect and ...
  • Fallahi, H.A., J.A. Jafarabi and F. Sidi. ۲۰۰۱. Evaluation of ...
  • Farshadfar, E. ۲۰۰۸. Incorporation of AMMI stability value and grain ...
  • Gauch, H.G. ۱۹۹۲. Statistical Analysis of Regional Yield Trials: AMMI ...
  • Jahromi, M.A., M. Khodarahmi, A.R. Mohammadi and A. Mohammadi. ۲۰۱۱. ...
  • Kaiser, D.E., J.J. Wiersma and J.A. Anderson. ۲۰۱۴. Genotype and ...
  • Kang, M.S. ۱۹۹۳. Simultaneous selection for yield and stability in ...
  • Khamari, A., K.H. Mostafavi and A. Mohammadi. ۲۰۱۸. Evaluation of ...
  • Khazaei, A., A. Azari, A. Ghasemi, M.R. Shiri, M. Torabi ...
  • Khazaei, A., M. Torabi, H. Mokhtarpour and A.R. Beheshti. ۲۰۱۹. ...
  • Lin, C. and M.R. Binns. ۱۹۹۱. Genetic properties of four ...
  • Lin, C.S., M.R. Binns and L.P. Lefcovitch. ۱۹۸۶. Stability analysis: ...
  • Moghaddam, M.J., M.E.Torbaghanb and A. Mirzaee. ۲۰۱۴. Analysis of genotypes ...
  • Najafian, G., A.K. Kaffashi and A. Jafar-Nezhad. ۲۰۱۰. Analysis of ...
  • Payane, R.W., S.A. Harding, D.A. Murray, D.M. Sotar, D.B. Baird, ...
  • Purchase, J.L. ۱۹۹۷. Parametric Analysis to Describe Genotype × Environment ...
  • SAS Institute. ۱۹۹۶. SAS/STATusers guide. V.۶, ۴th ed. SAS Inst., ...
  • Shiri, M. and T. Bahrampour. ۲۰۱۵. Genotype × environment interaction ...
  • Smith, C.W. and R.A. Frederiksen. ۲۰۰۰. Sorghum: Origin, History, Technology, ...
  • Tohidi, B., G.H. Mohammadi Nejad, B. Nakhoda and H. Sabouri. ...
  • نمایش کامل مراجع