شکاف فضایی بنیان های اقتصاد عشایری در استان خراسان جنوبی

  • سال انتشار: 1400
  • محل انتشار: نشریه علمی مطالعات برنامه ریزی قلمرو کوچ نشینان، دوره: 1، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_JSNAP-1-2_009
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 251
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

محمد حجی پور

استادیار گروه جغرافیا، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران

چکیده

مقدمه:  کوچ­نشینی دارای اقتصادی مولد و توسعه­زا است. کارکرد بی­بدیل اقتصاد و تولیدات عشایری سبب می­شود تا بهبود و تحول در این جز از پیکره اقتصاد ملی، همواره تلاشی مهم باشد. با وجود اهمیت اقتصاد مولد عشایری، چالش­های جدی گریبان­گیر عشایر کشور است به گونه­ای که در حال حاضر بسیاری از آنان یا از این حوزه­ی فعالیتی خارج شدند یا از اشتغال در این حوزه نارضایتی دارند. از مسائل اولویت­دار مرتبط با اقتصاد کوچ­نشینان که کمتر نیز بدان توجه گردیده، نابرابری­ها و شکاف­های فضایی است. استان خراسان جنوبی یکی از مناطق عشایری است که در ردیف پنجم کشوری قرار دارد.هدف پژوهش:  در پژوهش حاضر سعی شده تا به تحلیل وضع موجود از حیث پراکنش و برخورداری فضایی از عناصر اصلی اقتصاد عشایر (نیروی کار، دام و مرتع) به منظور درک بهتر نابرابری­های فضایی در نواحی عشایری استان خراسان جنوبی پرداخته شود.روش­ شناسی تحقیق:  تحقیق حاضر دارای ماهیتی کاربردی و به لحاظ روش از نوع توصیفی – تحلیلی و ژرفانگر است. داده­های تحقیق برپایه مطالعات اسنادی گردآوری شده است. بانک داده­های اولیه در نرم افزار اکسل تشکیل گردید و پس از ورود اطلاعات لازم به محیط نرم افزار ArcMap و  GeoDaاقدام به تحلیل فضایی داده­ها و تهیه نقشه­های خروجی گردید.قلمروجغرافیایی پژوهش: در این تحقیق قلمرو جغرافیایی مشتمل بر عشایر شهرستان­های استان خراسان جنوبی است.یافته ­ها و بحث: به دنبال انطباق اطلاعات سه رکن مرتع، دام و نیروی کار در فضاهای عشایری خراسان جنوبی نتایج نشان داد که دسترسی همسان و متوازنی از این سه رکن مهم در سطح شهرستان­ها وجود ندارد؛ به گونه­ای که نواحی دارای بیشترین برخورداری از دام، چندان غنایی به لحاظ نیروی انسانی و مرتع ندارد.نتایج: می­توان گفت تعمیق نابرابری و گسست فضایی از حیث بنیان­های اقتصاد عشایری، اپیدمی حاکم بر فضا است. از این رو لازم است برنامه­ریزی توسعه با رویکرد آمایش فضا از حیث فعالیت­ها و ظرفیت­های مهم اقتصاد عشایری با هدف کاهش نابرابری­ها انجام گیرد.

کلیدواژه ها

نابرابری, اقتصاد عشایری, دامداری, مرتع, نیروی کار

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.