سلفی گری در عراق و تاثیر آن بر منافع ملی جمهوری اسلامی ایران

منطقه خاورمیانه در طول تاریخ مدرن خود همواره شاهد تحولات و دگرگونی هایی بوده که امنیت و سیاست در سطح بین المللی را به شدت متاثر کرده است. در این میان، اشغال عراق از سوی آمریکا در سال ۲۰۰۳، سرنگونی صدام و تغییر رژیم در این کشور را می توان مهم ترین رویدادی تلقی کرد که به شکل گیری دوره جدیدی از تعاملات میان بازیگران منطقه ای، توازن قدرت در خاورمیانه و در مجموع تصویر نوینی از منطقه منجر شده است. تنش های سیاسی و تنازعات حاصل از آن می تواند به افزایش نا امنی در جوامع و بروز چالش های امنیتی و در نهایت، بحران منطقه ای بیانجامد. تجربه حاصل از عملکرد طالبان در آغاز قرن بیست و یکم و آشوب سازی دولت آمریکا در منطقه خاورمیانه، تنازعی را شکل داد که بخشی از آن در فرقه سازی و ظهور نا امنی در کشورهای اسلامی نمایان شده است. بحرانی که در عراق با نمایش گروهک تکفیری به نام داعش (دولت اسلامی عراق و شام) شکل گرفت؛ محصول تنازعات فرقه ای است که ریشه در عملکرد گذشته دخالت های خارجی در منطقه داشته و راه را برای استمرار بحران سازی در منطقه هموار ساخته است. کشور عراق با بازیگران مهم منطقه ای از جمله ایران، ترکیه و عربستان سعودی همسایه است و تحولات آن بر این کشورها نیز تاثیرگذار است. ایران در میان همسایگان و بازیگران منطقه ای عراق، با رویکرد مثبت نسبت به واقعیت ها و ساختار سیاسی جدید آن کشور؛ همواره از برقراری امنیت، ثبات، تمامیت ارضی و وحدت ملی در عراق پس از صدام حمایت کرده است. با این حال، عراق پس از صدام به دلیل فضای نا امنی، حضور نیروهای آمریکایی، خشونت های فرقه ای، وجود نیروهای سلفی و رشد افراط گرایی، واجد برخی تهدیدات (هرچند شاید مقطعی) نیز برای ایران بوده است. بنابراین عراق با مجموعه ویژگی های ژئوپلیتیکی سرزمینی - قومی- مذهبی - فرهنگی و اقتصادی، تعریف مشخصی در منافع ملی ایران داشته و جایگاه خاصی را در سیاست های ایران به خود اختصاص داده است.

کلیدواژه ها:

سلفی گری ، منافع ملی ، امنیت ملی ، ژئوپلیتیک