محمدعلی زارع خورمیزی - دانشجوی کارشناسی ارشد فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه قم
عبداله امیدی فرد - استاد گروه فقه و مبانی حقوق دانشکده الهیات، دانشگاه قم

تشبیه در راستای تبیین و نمایانگری اهداف و مقاصد کلام و از جمله فنون بلاغت می باشد و قرآن کریم برای به تصویر کشیدن بسیاری از معارف عمیق و دور از دسترس فهم متعارف انسان از این شیوه بهره فراوان برده است و یکی از ساده ترین و موثرترین روشهای تربیتی نیز در قرآن است که از گذشته مورد توجه دانشمندان و پژوهش گران اسلامی و قرآنی بوده است. این پژوهش بر آن است تا با ارائه نمونه هایی از این تصویرسازی های مربوط به تشبیه به گیاه گوشه ای از زیبایی و بلاغت بیان را در این منبع گران سنگ به نمایش بگذارد و به بررسی آثار تربیتی تشبیه به گیاه در قرآن بپردازد و به عنوان یک ابزار قوی و اثرگذار و ماندگار در روح و روان و تعلیم و تربیت همه گروههای سنی به ویژه کودکان و نوجوانان بهره برد. در قرآن کریم جمعا چهل تشبیه به گیاه وجود دارد که پژوهش حاضر با موضوع گیاه و انسان، به بررسی تربیتی برخی از این تشبیهات پرداخته است. از دست آوردهای این پژوهش می توان به موارد ساده نگرفتن مثال های قرآن به علت داشتن زمینه تفکر آنها، لزوم سه اصل تبیین، تمثیل و نتیجه گیری در تعلیم و تربیت، و استفاده از امور محسوس و قابل درک برای بشر، جهت تبیین معارف عالی، به عنوان یکی از روشهای هدایتی قرآن اشاره کرد.

قرآن، میاد، تشبیه، مثل، تربیت.