مجتبی محمدی - استادیار گروه مدیریت و کنترل بیابان، دانشکده منابع طبیعی، مجتمع آموزش عالی سراوان
معصومه فروزان فرد - کارشناس ارشد مرتعداری، مجتمع آموزش عالی سراوان

در مطالعه حاضر ، به منظور بررسی تغییرات مکانی بارش در دوره بازگشتهای مختلف در پهنه استان خراسان رضوی از داده های سالانه بارندگی مربوط به ۱۰۶ ایستگاه بارانسنجی طی یک دوره آماری ۲۹ ساله (۱۳۹۰-۱۳۶۲) استفاده گردید. برای این منظور پس از آماده سازی داده ها و رفع نواقص آماری به وسیله آزمون Kolmogorov-Smirnov ، ۶۵ تابع توزیع بر داده های هر کدام از ایستگاه ها برازش داده شد و بهترین تابع توزیع استخراج شد . سپس مقادیر بارش در دوره بازگشتهای ۲ ، ۵ ، ۱۰، ۲۰ و ۵۰ ساله برآورد شد.در مرحله بعد به منظور تعیین بهترین الگوی توزیع مکانی مقادیر مختلف بارش درسطح استان از پنج روش فاصله وزنی معکوس (IDW)، درون یاب عام (GPI )، درونیاب موضعی (LPI )، توابع پایهای شعاعی( (RBF و کریجینگ (Kriging) استفاده شد. نتایج به دست آمده نشان داد که برای شاخصهای بارش میانگین سالانه و بارش با دوره بازگشت ۲۰ سال روش کریجینگ معمولی، برای متغیرهای بارش با دوره بازگشت دو سال، پنج سال و ۱۰ سال روش RBF با مدل چندربعی و برای متغیر بارش با دوره بازگشت ۵۰ ساله روش RBF با مدل اسپیلاین کششی بهترین روش مدلسازی بوده است که دارای کمترین مقدار خطا هستند. بر این اساس نقشه های پهنه بندی شاخصهای مورد بررسی برای خراسان رضوی تهیه گردید.

بارش، دوره بازگشت، روشهای قطعی درون یابی، زمین آمار، تابع توزیع، استان خراسان رضوی