محمدعلی اشرف گنجوئی - دکتری معماری، استادیار دانشکده هنر و معماری صبا، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران.

تکیه مدیرالملک یکی از تکایای مهم کرمان با معماری متفاوت است که در خصوص آن مطالعات چندانی صورت نگرفته است در این پژوهش، ویژگیهای معماری این بنای دوره قاجار مورد بررسی قرار میگیرد. بدین منظور دو سوال مطرح میشود: -۱ چه ویژگیهای متشابه و متضادی بین تکیه مدیر الملک با سایر تکایای شهر کرمان وجود دارد؟ -۲از جهت ویژگیهای فضایی چه ارتباطی بین تکیه مورد نظر با خانه های کرمان با دو حیاط مرکزی میتوان مشاهده نمود؟ بدین منظور این تکیه با سه بنای تکیه دیگر در شهر کرمان مقایسه میشود و در مرحله بعد با دو خانه که متشابه با بنای مورد مطالعه از جهت تعداد حیاط و نحوه قرارگیری آنها هستند مقایسه و تشابهات و تفاوتها تحلیل میشود. نتایج حاکی از آن است که در کنار تشابهات جرئی بین این تکیه و سایر تکایای مورد مطالعه، تفاوتهای فاحشی نیز وجود دارد از جمله ارتباط کمتر و با رعایت سلسله مراتب در تکیه مدیر الملک نسبت به سایر تکایا، استفاده بیشتر از فضای سرپوشیده و همینطور استفاده بیشتر از تقارن. بطورکلی این تکیه نسبت به تکایای دیگردرونگراتر است و تشابهات بیشتری با معماری خانه های مورد مطالعه دارد.

تکیه مدیرالملک، تکیه ها ،خانه ها، کرمان