مهدیه ضیاءالدینی دشتخاکی - عضو هیئتعلمی دانشگاه شهید باهنر کرمان، دانشکده هنر و معماری صبا، کرمان
سکینه تاج الدینی - عضو هیئتعلمی دانشگاه شهید باهنر کرمان، دانشکده هنر و معماری صبا، کرمان

عاشورا به عنوان جزئی جدایی ناپذیر از اعتقادات مذهبی ایرانیان، نقش بسیار مهمی را در شکل گیری هنر شیعی ایفا کرده است. مفاهیم و مضامین بکار رفته در المانهای مورداستفاده در هنر عاشورا گاه بدون تکلف و درنهایت سادگی اجراشده اند و زمانی دیگر به عناصری نمادین مبدل گردیده اند. یکی از متداول ترین علامتهایی که در مراسم مذهبی در ایام محرم بخصوص عاشورا به کار گرفته میشود علمها هستند در این مقاله به نقشها و عناصری پرداخته شده است که به صورت نمادین یادآور مفاهیم و معانی پنهانی میباشند که در خود نهان دارند از آن جمله میتوان به اشیاء، حیوانات و رنگهای بکار رفته در آنها اشاره کرد که هنرمندان در آثار خود از آن بهره جسته اند. هدف از انجام این پژوهش بررسی پیکره های حیوانی و متعلقات آنها و چرایی استفاده از آنهاست و درنهایت کاربرد معنایی و نمادین این المانها و دلیل حضور آنها در علمها موردبررسی قرار میگیرد. پژوهش حاضر به روش توصیفی تحلیلی بوده و ابزار گردآوری اطلاعات به روش کتابخانه ای میباشد.

عاشورا، هنر، نماد، سمبل