آتوسا بهرآبادی - کارشناسی ارشد برنامه ریزی شهری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) قزوین، ایران
ملیحه باباخانی - استادیار دانشکده معماری و شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) قزوین، ایران

امروزه مصرف انرژی در کلان شهرها مشکلات زیست محیطی بسیاری را به وجود آورده است. بر همین اساس باید برنامه-ریزی شهری جهت بهینه سازی مصرف انرژی به عنوان یک ضرورت مورد توجه قرار گیرد. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی معیارها و زیرمعیارهای برنامه ریزی کاربری زمین در محدوده ناحیه دو منطقه هشت تهران در راستای توسعه پایدار شهری و بهینه سازی مصرف انرژی انجام شده است. در این پژوهش جهت شناسایی معیارها و زیرمعیارها، از روش تحقیق تحلیلی، مطالعات کتابخانه ای و میدانی و برای اولویت بندی و بررسی تاثیر آن ها از نرم افزار GIS استفاده شده است. مدل سازی تاثیر کاربری نهایی در مصرف انرژی با استفاده از نرم افزار EnergyPLAN انجام شد. نتایج مطالعه نشان داد که در محدوده مورد مطالعه، زیر معیارهای تنوع کاربری ها، شعاع پوششی مناسب ایستگاه های حمل و نﻘل عمومی، تراکم بهینه واحدهای مسکونی و غیرمسکونی از شرایط مطلوب نسبی برخوردار می باشند. همچنین زیرمعیارهایی نظیر مرکز محله فعال، دسترسی پیاده به کاربری های خدماتی اصلی، سهممطلوب فضای سبز، دسترسی به فضاهای عمومی و تعداد پارکینگ های عمومی در مجاورت ایستگاه های حمل و نقل عمومی، که در وضع موجود شرایط نامطلوبی دارند، باید ارتﻘاء یابند. در نهایت، دو طرح کاربری زمین جهت بهبود وضع موجود پیشنهاد شد. پس از اختلاط کاربری پیشنهادی و وضع موجود، زیرمعیارهایی که در وضع موجود شرایط مناسبی نداشتند، ارتقا پیدا نمودند. نتایج مدل سازی انرژی در بخش حمل و نقل نشان داد که مصرف انرژی از ۱.۶ تراوات ساعت به ۱.۴۴ تراوات ساعت در سال و دی اکسید کربن از۸۵۰ هزارتن به ۷۶۰ هزار تن در سال کاهش یافته است.

برنامه ریزی, بهینه سازی مصرف انرژی, توسعه پایدار شهری, تهران, کاربری زمین