محمد حسینی مقدم - استادیار آینده پژوهی، مطالعات آینده نگر، موسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی، تهران، ایران
مهرداد حمیدی - استاد فارماسیوتیکس، گروه فارماسیوتیکس، دانشکده داروسازی، دانشگاه علوم پزشکی زنجان، زنجان، ایران

پیچیدگی روزافزون حاکم بر مسائل اکنون و آینده جهان، درهم تنیدگی و به هم پیوستگی حوزه های موضوعی، تنوع نقش آفرینان و موقعیت های شکل دهنده به این مسائل از هنجارها و رویه های معمول جهان امروز است. این تحولات موجب توسعه دانش های میان رشته ای در نهادهای علمی و فناورانه و تبدیل آن ها به روندهای جهان شمول سیاست گذاری علم، فناوری و نوآوری شده است. موضوعاتی ازقبیل تغییرات آب و هوا، آلودگی های زیست محیطی، افزایش طول عمر و پیری جوامع، فقر جهانی، بحران های مالی بین المللی، بیماری های عالمگیر، تروریسم، اعتیاد و بی عدالتی از جمله مسائلی است که تدبیر، اندیشه ورزی و آینده نگری آن ها از حوزه و توان تخصص های فردی خارج بوده و نیازمند هم اندیشی، گفت وگو و همکاری حوزه های تخصصی متفاوت است. با توجه به این نکات، پرسش اصلی این مقاله آن است که در آینده کدام سناریوها می توانند باعث پیشرفت دانش های میان رشته ای در دانشگاه های علوم پزشکی کشور شوند؟ روش های استفاده شده در این مقاله عبارت اند از: مطالعات اسنادی، پانل خبرگان، ذهن انگیزی و تحلیل لایه لایه علت ها. دستاوردهای مقاله عبارت اند از: نخست، دانش های میان رشته ای در پاسخ به مسائل پیچیده که در زمان اکنون و آینده ریشه دارد، هویت پیدا می کنند؛ دوم، توسعه میان رشته ای ها در علوم پزشکی نیازمند فرایند توسعه هم زمان از بالا به پایین و از پایین به بالای نظام خط مشی گذاری و اقدام در اجتماعات علمی علوم پزشکی است؛ سوم، ساخت آینده مطلوب توسعه دانش های میان رشته ای در علوم پزشکی کشور مستلزم توجه به واقعیت های شکل دهنده به موضوع در لایه های متفاوت عینی تا ذهنی است و براین اساس، به رویکردها، برنامه ها و اقدامات کوتاه مدت تا بلندمدت برای ساخت عینیت ها و ذهنیت های مرتبط نیاز است.

میان رشته ای, آینده پژوهی, پیچیدگی, علوم پزشکی, مشارکت پذیری