رود بلخ و بند امیر در روایات اسلامی و تامل آن در حوزه جغرافیایی

رود بلخ و بند امیر ازجمله رودهای است که در بعضی روایات موردتوجه ویژه قرارگرفته ازجمله دعای ابراهیم خلیل(ع)، دعای حضرت علی (ع) و حدیث مهریه معنوی حضرت فاطمه (س) شامل آن رود است. مسئله ای که ذهن را دچار ابهام و تردید ساخته ضمیمه و پسوند رود بلخ به رود جیحون در بعض روایات و همینطور در نوشته های اکثر تاریخ نگاران است. این نکته سبب شده هردو رود به عنوان رود واحد شناخته شود. از طرف دیگر دلایل علمی و نشانه های موجه وجود دارد که بر اساس آن رود بلخ از رود جیحون کاملا جدا معرفی شده و منبع رود بلخ از کوه های مرکز افغانستان و بند امیر شناخته شده است. هدف از این نگارش، برجسته سازی روایات مربوطه و همچنین تقدس نگری رود بلخ بر بنیان روایات و تفکیک رود بلخ از رود جیحون با استدلال های علمی، طبیعی، عرفی و اعتقادی است. روش پژوهش توصیفی تحلیلی و کتابخانه ای بوده و در استدلال علمی از منابع قدیم و منابع نو کمک و بهره گرفته شده است. یافته ها و نتایج این پژوهش نشان میدهد؛ هرچند رود بلخ در بعض روایات ضمیمه رود جیحون که یکی از چهار رود معروف جهان است گردیده؛ اما در بعض روایات دیگر بدون ضمیمه آمده علاوه بر آن جغرافی دانان معروف سده های نخست اسلامی رود بلخ را به صورت علی حده معرفی کرده و منبع آن را از نواحی بامیان و بند امیر امروزی دانسته و دلایل علمی، طبیعی، عرفی و اعتقادی نیز در تثبیت آن وجود دارد.

کلیدواژه ها:

رود بلخ و بند امیر ، روایات اسلامی ، حوزه جغرافیایی ، دلایل علمی ، طبیعی و اعتقادی