امیرحسین منافی - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشکده عمران و محیط زیست، دانشگاه صنعتی امیرکبیر (پلی تکنیک تهران، تهران، ایران

با گسترش فعالیت های صنعتی بشر و توسعه شهرنشینی نیاز انسان به مواد معدنی و منابع انرژی موجود در پوسته زمین، نیاز به اکتشاف و استخراج معادن بیش از پیش گسترده تر شده است. مانند فعالیت توسعه ای دیگر، معدنکاری باعث وارد شدن آسیب هایی به محیط زیست می گردد. از مشکلات اصلی زیست محیطی فعالیتهای حفر معادن می توان به جابجایی لایه های خاک و اثر بر پوشش گیاهی و جانوری، تولید زهاب اسیدی، آلاینده های هوا، تولید مواد سمی نظیر سیانور، آلودگی صوتی و دفع باطلههای معدنی در رودخانه ها یا دریاچه ها اشاره کرد. این مشکلات می توانند موجب تخریب پوشش گیاهی و جانوری محیط زیست و همچنین ایجاد پیامدهای کوتاه مدت و بلندمدت اقتصادی اجتماعی گردند. با وجود اثرات انکارناپذیر فعالیتهای معدنی بر محیط زیست، پیامدهایی که هم اکنون در اثر بی توجهی در استحصال معادن و عدم رعایت مسائل زیست محیطی در معادن، کشور ما را تهدید می کند بسیار شدید و نگران کننده است. از سوی دیگر روش های موجود برای ارزیابی این اثرات متعدد بوده و هر یک از آنها با محدودیت های خاص خود همراه است. در این پژوهش ابتدا اثرات زیست محیطی احتمالی ناشی از فعالیتهای معدنکاری از جنبه های گوناگون مورد بررسی قرار گرفته و سپس روش ارزیابی اثرات زیستمحیطی پروژه های معدنکاری با استفاده از روش ارزیابی چرخه حیات، شرح داده شده است. بر این اساس به منظور ارزیابی اثرات زیست محیطی معدن فرآیندی ارائه شده است که منطبق با چرخه کامل حیات معدن می باشد . این روش به عنوان روشی جامع اثرات را از ابتدا تا پس از پایان پروژه های معدن مورد بررسی و پایش قرار می دهد و مزیتهای و محدودیتهای این روش که تاکنون کمتر در کشور ما مورداستفاده قرار گرفته است، بیان شده است. انتظار می رود با توجه به مزایا و سهولت استفاده از این روش در ارزیابی اثرات زیست محیطی پروژه های معدنی کشور استفاده شود.

ارزیابی اثرات زیست محیطی، چرخه حیات معادن، ارزیابی پروژه های عمرانی