ناصر شفیعی ثابت - دانشیار گروه جغرافیای انسانی و برنامه ریزی فضایی دانشگاه شهید بهشتی تهران، ایران
فاطمه زنگنه - دانش آموخته کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه شهید بهشتی تهران، ایران

جریان های روستایی - شهری بر مبنای نظریه داگلاس دربرگیرنده جریان افراد، سرمایه، کالا ،اطلالا عات و فناوری است. این جریانها در گذر زمان از عوامل بنیادین تحولات کالبدی - زیربنایی سکونتگاههای روستایی بشمار می آید. بنابراین، جریان های فضایی به مثابه ظرفیتی است که موجب دگرگونی سازگار در بعد کالبدی - زیربنایی سکونتگاه های روستایی می شود. ولی، اگر در برنامه ریزی ها به این جریان هاکم توجهی شود و دوگانه انگاری در نظام برنامه ریزی شهری و روستایی انجام گیرد. جریانهای فضایی چنان که بایسته است دگرگونی های سازگار در بعد کالبدی - زیربنایی سکونتگاه های روستایی ناحیه مورد مطالعه ایجاد نخواهد کرد. بر این مبنا، پژوهش حاضر با آرمان واکاوی این موضوع به روش کمی و با بهره گیری از شیوه توصیفی - تحلیلی در ۳۷۰ خانوار نمونه تصادفی و در ۲۹ روستایی نمونه از مجموع ۸۳ روستای شهرستان دماوند انجام شد. یافته های پژوهش آشکارساخت ، رابطه معناداری بین جریانهای فضایی با بعد کالبدی - زیربنایی در سطح روستاهای مورد مطالعه وجود دارد. بدین سان، برای بهبوداثر گذاری همه ابعاد جریانهای فضایی بر تحولات کالبدی - زیربنایی سکونتگاههای روستایی توجه به رویکرد برنامه ریری یکپارچه روستایی - شهری به جای برنامه ریزی جداگانه روستایی - شهری پیشنهاد می شود.

جریان های روستایی شهری، تحولات کالبدی - زیربنایی ، سکونتگاه های روستایی، شهرستان دماوند.