الهام اسراری - گروه فنی و مهندسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
حامد طالبی - دانشگاه پیام نور، شیراز، ایران

از گذشته تا کنون جهت پاکسازی خاک های آلوده به هیدروکربن ها از روش های متفاوت استفاده گردیده است که هرکدام از این روش ها دارای محاسن و معایب خاص خود بوده و شامل قابلیت هایی ویژه می باشند. در این پژوهش قابلیت روش شست وشو با استفاده از شوینده یونی سدیم دودسیل سولفات و همچنین شناسایی عوامل موثر بر راندمان آن جهت کاهش کل هیدروکربن های نفتی خاک آلوده به روغن قطران بررسی گردید. برای این امر خاک بکر از منطقه صنعتی شهرک رازی اصفهان تهیه و با استفاده از روغن قطران به صورت تعمدی آلوده گردید. زمان ماند، دما، غلظت شوینده و غلظت آلاینده به عنوان متغیرهای این مطالعه در نظر گرفته شدند. بررسی نشان داد خاک منطقه دارای بافت شنی رسی لومی بود. پس از زمان ماند ۲۱ روز، میزان آلودگی آن ۲۶۷۷۶ میلی گرم در هر کیلوگرم خاک اندازه گیری شد. با استفاده از پایلوت صنعتی خاک شویی در شرایط متفاوت انجام گردید. نتایج حاصل از اندازه گیری نمونه های شسته شده نشان داد، استفاده از محیط شست و شوی دارای آب خالص و دمای۳۰ درجه سانتی گراد از موفقیت چندانی برخوردار نمی باشد، ولی افزایش دما تا۹۰ درجه سانتی گراد موجب افزایش راندمان ۵/۱۸ درصدی و همچنین افزودن میزان تا ۴ گرم بر لیتر ماده شست وشو دهنده موجب افزایش ۴۰ درصدی راندمان است. تغییرات زمان ماند هم بر راندمان حذف هیدروکربن تاثیر داشت. در کل بررسی نتایج، شرایط بهینه را دمای ۹۰ درجه، زمان ۲۰ دقیقه و میزان ۴ گرم بر لیتر سورفکتانت با راندمان ۶۱ درصد مشخص نمود که این نتیجه حاکی از مناسب بودن روش جهت کاهش آلودگی این نوع از خاک می باشد.

خاک آلوده, روغن قطران, شست و شوی خاک, شوینده یونی