فاطمه نخعی - استادیار مرکز تحقیقات کشاورزی، گیاهان دارویی و علوم دامی ، واحد بیرجند، دانشگاه آزاد اسلامی، بیرجند، ایران
رضا یاری - استادیار پژوهشی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد. ایران
مجید دشتی - دانشیار پژوهشی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد، ایران

پرورش گل نرگس (Narcissus tazetta) در شهرستان خوسف بسیار رونق دارد و محصول استراتژیک این منطقه می-باشد. کشاورزان زحمت زیادی برای تولید متحمل می شوند، اما به اندازه مطلوب برداشت ندارند. این امر می تواند بخاطر عدم اطلاعات کافی آنان در رابطه با پرورش علمی این گل باشد. در این تحقیق خصوصیات رویشگاهی از جمله شرایط آب و هوایی، خصوصیات خاک، فنولوژی و مورفولوژی گل نرگس بررسی شد. همچنین با ارزیابی دانش بومی کشاورزان منطقه در مورد مسائل گوناگون پرورش گل نرگس، نقاط ضعف و قوت آنان مورد بررسی قرار گرفت تا بتوان از طریق انتقال یافته های این تحقیق به پژوهشگران، متولیان و کشاورزان گام های موثری جهت افزایش عملکرد و کیفیت این گل برداشت. برای بررسی دانش بومی پرورش نرگس از روش های تحقیق کیفی از جمله مشاهده مستقیم، مصاحبه های آزاد، مصاحبه های عمیق فردی و گروهی و مشارکت منظم در فعالیت نرگس کاران، عکس برداری و فیلم برداری استفاده شد. بررسی خصوصیات رویشگاهی نشان داد که نرگس در خاک شنی لومی با pH قلیایی که میزان متوسطی عناصر غذایی دارد رویش دارد. با توجه به زمان بارندگی رشد رویشی از دی و گلدهی از بهمن شروع گردیده و تا آخر اردیبهشت وارد رکود می شد. نتایج بررسی دانش بومی نیز نشان داد کشاورزان برای ازدیاد گل نرگس از پیازهای دختری و برای پیش-رسی و تنظیم گلدهی از آبیاری استفاده می کنند. عمر مفید مزرعه گل نرگس ۱۵ تا ۲۰ سال می باشد. تولید عطر، معرفی کولتیوارهای جدید، پیش رسی، نیازهای تغذیه ای، آبیاری و تکثیر از مهم ترین مسائل پرورش نرگس در شهرستان خوسف می باشد که بایستی مورد تحقیق قرار گیرد.

آبیاری, پرورش نرگس, دانش بومی, تحقیق کیفی, Narcissus tazetta