سیده زینب رضوی کیا - دانشگاه آزاد
متحسن قاسم پور
امیر توحیدی - مدیر علوم قران و حدیث دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز

در نوع نگاه و رویکرد یک مفسر نباید از شرایط حاکم بر عصر مفسر غافل بود. رویکرد و نگرش تفسیر الصافی به روایات تفسیری متاثر و برآیند فضای حاکم بر عصری است که مفسر در آن میزیسته است. تاثیر فضای حاکم بر سده یازدهم هجری، نیز بر رویکرد فیض کاشانی در ارزیابی روایات قابل انکار نیست. در نگاهی کلی و با ملاحظه شرایط فرهنگی و تاریخی عصر فیض کاشانی، میتوان تصدیق کرد که رویکرد حاکم بر این تفسیر، رویکرد نقلی بر پایه روایات اهل بیت: است. احادیثی نظیر«ان الله جعل ولایتنا اهل البیت قطب القرآن و قطب جمیع الکتب علیها ...» و «نحن و الله الماذونون .... نشفع لشیعتنا فلا یردنا ربنا» و «نحن الراسخون فی العلم و نحن نعلم تاویله» نمونههایی است که فیض کاشانی برای تثبیت گفتمان و هویت شیعه در عصر خود از آنها بهره گرفته است. بر همین اساس،او  در مواجهه با روایات به مبانی همچون عدم تعارض اقوال معصومان، استفاده ابزاری از عقل، دفاع از هویت شیعه و.....اعتقاد دارد. این مقاله با روش توصیفی - تحلیلی در مقام تبیین چرایی و چگونگی تاثیر تحولات و جریانات عصری بر روند و بهرهگیری این مفسر در احادیث در تفسیر آیات قرآن است.  

نقلگرایی, تفسیر الصافی, مناسبات عصری, روایات تفسیر‍‍