امیرمحمد قاسمی - کارشناسی ارشد فلسفه و کلام اسلامی، دانشگاه تبریز، دانشکده الهیات و علوم اسلامی، تبریز، ایران.

فلسفه دین که امروزه به عنوان یک علم شناخته می شود پیشینه چندانی ندارد. واژه فلسفه، گاهی به دین و یا احکام دینی اضافه میشود، که به معنای غایت و غرض یا فایده و نتیجه است؛ فلسفه از نظر مبادی، غایات و روشهای معرفتی اقسام گوناگون و احیانا متضادی دارد، ولی یک چیز را میتوان از ویژگیهای مشترک تفکر و شناخت فلسفی دانست، و آن عبارت است از بهره گیری از روش انتقادی و داشتن موضعی نسبتا بیطرفانه و دور از پیش داوری و یا داوریهای صرفا عاطفی و ناشی از علایق غیرعقلانی و منطقی.شاید بتوان این مطلب را وجه مشترک شیوه بحث فلسفی به معنای عام آن دانست؛ هر چند ممکن است برخی از کسانی که خود را فیلسوف نامیده و یا به این نام شناخته شدهاند، فاقد چنین ویژگی باشند، ولی در چنین بحثهایی، استثناها معیار داوری به شمار نمیرود. با توجه به اینکه تعاریف متعددی از فلسفه و دین وجودارد، طبعا تعاریف فلسفه دین نیز یکسان نیست. تعریف مورد پذیرش از فلسفه دین در این مقاله عبارت است از: فعالیتی عقلانی یا در جهت معقولیت و توجیه مولفه ها و آموزه های اصلی دین و سازواری آنها با یکدیگر و یا درجهت نفی آنها و نیز ارزیابی نقادانه از آنها. این مقاله میکوشد تا فلسفه دین و علم کلام را از نگاه نظریه پردازان مورد بررسی قرار دهد.

فلسفه، دین، فلسفه دین، علم کلام.