تدوین و اولویت بندی راهبردهای پابرجا مبتنی بر سناریوهای باورپذیر افزایش تاب آوری کالبدی شهر تهران در برابر زلزله (نمونه موردی: منطقه ۱۰)

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: فصلنامه جغرافیا و مخاطرات محیطی، دوره: 11، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_GEH-11-1_013
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 319
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

امین لطیفی

دانشجوی دکتری تخصصی شهرسازی، دانشکده هنر و معماری، واحد تهران غرب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

کرامت اله زیاری

استاد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران .

سید مجید نادری

استادیار شهرسازی، دانشکده هنر و معماری، واحد تهران غرب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

چکیده

پژوهش حاضر در نظر دارد با تکیه بر عوامل کلیدی موثر بر تاب آوری کالبدی و بهره گیری از رویکرد سناریونگاری، سناریوهای باورپذیر افزایش تاب آوری کالبدی منطقه ۱۰ تهران در برابر زلزله را مورد بررسی قرار داده و بر اساس آنها به تدوین و اولویت بندی راهبردهای پابرجا در راستای افزایش تاب آوری کالبدی محدوده مورد مطالعه در افق ۱۴۰۴ بپردازد. روش این پژوهش، توصیفی- تحلیلی بوده و به دنبال پاسخ این سئوال است که، راهبردهای پابرجایی که بتوانند تاب آوری کالبدی محدوده مورد مطالعه در برابر زلزله را در افق ۱۴۰۴ تضمین کنند کدامند؟ بدین منظور برای تدوین چارچوب نظری، ابتدا با استفاده از روش اسنادی، ادبیات و مبانی نظری موضوع بیان شده و سپس با تکیه بر پویش محیطی، داده های تجربی مستخرج گردیده است. جامعه آماری تحقیق شامل ۲۰ نفر از خبرگان شهری بوده و روش نمونه گیری، هدفمند می باشد. در گام اول، پس از تعیین وضعیت های احتمالی عوامل کلیدی و وزن دهی به آنها توسط خبرگان، داده های لازم وارد نرم افزار ScenarioWizard شدند و سناریوهای قوی، ضعیف و باورپذیر از این نرم افزار مستخرج گردیدند. در گام بعدی با تحلیل عوامل داخلی و خارجی مرتبط با تاب آوری کالبدی نمونه مورد مطالعه، راهبردهای پژوهش در قالب روش SWOT و بر اساس سناریوهای باورپذیر ارائه شدند و در نهایت با تکنیک ماتریس کمی برنامه ریزی استراتژیک (QSPM)، راهبردهای پابرجا به منظور افزایش تابآوری کالبدی محدوده، احصاء و اولویت بندی شدند. نتایج نشان می دهد چنانچه منطقه ۱۰ تهران قصد داشته باشد تا به سمت افزایش تاب آوری کالبدی در برابر آسیب های ناشی از زلزله قدم بردارد، تکیه بر راهبردهای پابرجای تدافعی اجتناب ناپذیر است.

کلیدواژه ها

راهبردهای پابرجا, سناریوهای باورپذیر, تاب آوری کالبدی, زلزله, منطقه ۱۰ تهران

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.