تاثیر مسائل بین المللی بر نوسانات تولید و تجارت قالی ایران، از جنگ جهانی یکم (۱۹۱۴)تا بحران اقتصادی ۱۹۳۰

  • سال انتشار: 1400
  • محل انتشار: پژوهش نامه تاریخ اجتماعی و اقتصادی، دوره: 10، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_JSEH-10-2_005
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 133
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

شهرام غلامی

استادیار گروه تاریخ دانشگاه فرهنگیان، خرم آباد، ایران

چکیده

قالی­بافی به عنوان یکی از صنایع دستی کهن، گرچه پیشینه­ای سه هزار ساله در تاریخ ایران دارد، اما این تنها در دهه­های پایانی سده نوزدهم بود که به یک کالای مهم بازرگانی تبدیل شد و شهرتی جهانی به دست آورد. علت آن، قرار گرفتن ایران در مدار نظام اقتصاد جهانی و راه یافتن قالی به بازراهای مهم اروپایی بود. بنابراین، از این زمان به بعد به همان میزان که بر اهمیت این کالا در اقتصاد ایران افزوده می­شد، تولید و تجارت آن نیز بیشتر تحت تاثیر نوسانات اقتصادی بازراهای بین­المللی قرار می­گرفت. این جستار به دنبال این پرسش است که تحولات مهم اقتصاد جهانی در فاصله جنگ جهانی یکم تا آغاز بحران اقتصادی ۱۹۳۰ چه تاثیراتی بر تولید و تجارت صنعت قالی ایران داشت؟ این مقاله با روش کتابخانه­ای و با تحلیل اسناد و داده­های بازرگانی این دوره می­کوشد تا تصویر روشنی از جایگاه قالی ایران در بازارهای جهانی به دست داده و تاثیر مسائل بین­المللی و رقابت­های میان کشورهای تولید کنننده در نوسان تولید و تجارت آن از جنگ جهانی یکم تا آغاز بحران اقتصادی ۱۹۳۰ ارائه نماید. یافته­های پژوهش حاکی از آن است که جنگ جهانی یکم به شدت برکاهش تقاضای جهانی، و درنتیجه کاهش تولید قالی و بیکاری در ایران اثر گذاشت. با رشد اقتصاد جهانی در سال­های ۱۳۰۲ تا ۱۳۰۸ تولید و صادرات قالی ایران رشد چشمگیری یافت، اما با افزایش میزان تولید کشورهای رقیب مانند چین و ترکیه، جایگاه قالی ایران در بازار جهانی تنگ­تر شد. در مقابل، دولت ایران در دوره رضا شاه با آگاهی از اهمیت قالی به عنوان یک منبع مهم ارز آور برای کشور، به شیوه­های مختلف می­کوشید تا صادرات آن را توسعه داده و بر پیامدهای منفی نظام بین­الملل و کاهش صادرات آن مقابله کند.

کلیدواژه ها

صنعت قالی بافی, اقتصاد جهانی, جنگ جهانی یکم, بحران اقتصادی ۱۹۳۰, بازرگانی خارجی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.