استعاره های مفهومی خشم در دیوان خاقانی
- سال انتشار: 1401
- محل انتشار: فصلنامه متن پژوهی ادبی، دوره: 26، شماره: 94
- کد COI اختصاصی: JR_LTR-26-94_002
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 372
نویسندگان
دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران
استاد، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران
دانشیار، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران
چکیده
استعاره از مهمترین ابزارهای انتقال زبان از کاربرد حقیقی به کاربرد مجازی و ادبی آن است. از طرفی امروزه استعاره در غرب دیگر خاص شعر و ادبیات و ابزاری برای آراستن کلام نیست؛ بلکه استعارهها به حوزه اندیشه و شناخت واردشده و از چشماندازهای مختلف در بسیاری از علوم به کار گرفته شده است. در حوزه شعر نیز کاربرد استعاره در عواطف بشری همواره موردتوجه بوده است؛ چراکه عواطف انسان همواره به عنوان یک حوزه مبدا در ساختارپردازی استعاری مفاهیم متنوع در اغلب زبان ها به کار گرفته می شوند و از الگوهای فرهنگی هر زبان بهره می برند. خاقانی، ازجمله شاعرانی است که در بهره گیری از استعارات بدیع و تازه در شمار خلاق ترین شعرای فارسی گوی قرار دارد. هدف مقاله حاضر بررسی کاربرد و فراوانی نگاشت نام های مفهومی در شعر خاقانی با رویکرد مجاز مفهومی یا استعاره مفهومی و تحلیل داده های شعر خاقانی میباشد و با بررسی در حوزه عاطفه خشم می توان به این نتیجه رسید که حدود ۱۶۰ بیت، مربوط به عاطفه خشم و مترادفات آن است. البته سه حوزه مبدا «تغییر حالت»، «تغییر نگاه» و «بیتابی» را میتوان در یک حوزه مبدا تغییر فیزیکی گنجاند. درنهایت حوزه مبدا «خشم درخطشدن است» و «خشم طیرهشدن است» پربسامدترین حوزه مبدا برای مفهوم سازی خشم در دیوان خاقانی است.کلیدواژه ها
دیوان خاقانی, استعاره مفهومی, مجاز, عواطف, خشماطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.