عوامل موثر بر کمیت و کیفیت اسانس زردچوبه (Curcuma longa L

اسانس زردچوبه (Curcuma longa L.) در صنایع مختلف دارویی و غذایی کاربرد فراوانی دارد. هدف از این مطالعه بهینه سازی فرایند تقطیر با آب و بررسی تاثیر تغییرات احتمالی و عوامل مختلف شامل نسبت وزن ۱۰ تا ۶۰ گرم ماده گیاهی به حجم آب ۵۰۰ میلی لیتر، pH آب تقطیری (۱، ۲، ۳، ۴، ۵، ۶، ۷، ۸)، زمان تقطیر (۱، ۲، ۳، ۴، ۵، ۶، ۷ ساعت) در استخراج اسانس زردچوبه می-باشد. بازده اسانس نمونه ها محاسبه شد، سپس توسط دستگاه های GC و GC/MS مورد تجزیه و شناسایی قرار گرفتند. ترکیبات اسانس جزء چهار گروه، مونوترپن ها و سزکوئی ترپن های هیدروکربنی و اکسیژن دار بودند. عمده ماده موثره موجود در اسانس، چهار ترکیب سزکوئی ترپنی اکسیژن دار ar-Turmerone، α-Turmerone، β-Turmerone و (E)α-Atlantone می باشد که با روش های مختلف مقادیر متفاوتی استخراج شد. نتایج نشان داد که با افزایش نسبت وزن پودر به آب، بازده اسانس زردچوبه و مقدار دو ترکیب β-Turmerone و (E)α-Atlantone روند کاهشی دارند ولی تاثیر معنی داری بر مقدار ترکیب ar-Turmerone و (E)α-Atlantone ندارد. با افزایش زمان استخراج از ۲ تا ۴ ساعت برای استخراج اسانس ۳۰ گرم از زردچوبه، بازده اسانس افزایش یافت و دو ترکیب β-Turmerone و (E)α-Atlantone روند افزایشی و دو ترکیب ar-Turmerone و α-Turmerone روند کاهشی داشتند. همچنین بازده اسانس با میزان چهار ترکیب رابطه مستقیمی را نشان داد و شرایط بهینه برای حداکثر بازده ( v/w۳/۵ درصد) و استخراج حداکثری تورمرون ها (۷۸/۶ درصد )، شامل نسبت ماده به آب (۲۰ گرم در ۵۰۰ میلی لیتر)، زمان استخراج، ۳ ساعت و pH خنثی به دست آمد.

کلیدواژه ها:

زردچوبه ، بازده اسانس ، تورمرون ها ، وزن ، زمان ، pH