حسین رضوانی - استادیار مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، گرگان، ایران
سید فاضل فاضلی کاخکی - استادیار مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد، ایران
مهدی حمزه ای - دانشجوی دکتری گیاهان دارویی، دانشگاه آزاد اسلامی علی آباد کتول، علی آباد، ایران؛
اسدالله کتولی نژاد - کارشناس ارشد جنگلداری مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، گرگان، ایران

به منظور بررسی تاثیر کودهای آلی (ورمی کمپوست) و شیمیایی (نیتروژن) بر عملکرد کمی و کیفی گیاه دارویی بادرنجبویه آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی، در سه تکرار در سال زراعی ۹۷-۹۶ در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گلستان اجرا شد. فاکتورهای آزمایشی شامل کود آلی ورمی کمپوست در چهار سطح صفر، ۲/۵، ۵ و ۷/۵ تن در هکتار و کودشیمیایی اوره با ۴۶ درصد نیتروژن در چهار سطح شامل صفر، ۵۰ ، ۱۰۰ و ۱۵۰ کیلوگرم در هکتار بود. نتایج نشان داد که کود ورمی کمپوست تاثیر معنی داری بر خصوصیات مورفولوژیکی و درصد اسانس بادرنجبویه داشت، به طوریکه بیشترین ارتفاع بوته، بیشترین تعداد شاخه فرعی، وزن تر، وزن خشک و درصد اسانس، در حالت کاربرد ۷/۵ تن در هکتار ورمی کمپوست حاصل گردید. هم چنین اختلاف معنی دار بین سطوح مختلف کود شیمیایی اوره مشاهده شد به نحوی که در هنگام استفاده از کود شیمیایی درصد اسانس نسبت به حالت عدم کاربرد این کود به طور معنی داری افزایش یافت. بیش ترین مقدار اسانس در تیمار کاربرد همزمان ورمی کمپوست (۷/۵ تن در هکتار) و کود شیمیایی نیتروژن (۱۰۰کیلوگرم در هکتار) به میزان (۰/۴۹ درصد) حاصل گردید که در مقایسه با تیمار شاهد (۳۰/۳۴درصد ) حدود ۳۸ درصد بیش تر بود. به طورکلی، نتایج نشان داد که مصرف ورمی کمپوست به همراه نیتروژن موجب افزایش رشد اندام هوایی و تولید ماده خشک و در نهایت باعث افزایش عملکرد کمی و بهبود معنی دار عملکرد اسانس بادرنجبویه می شود.

اسانس، بادرنجبویه، کودهای بیولوژیک، ورمی کمپوست، کود اوره