بررسی تطبیقی مهرهای دوره صفویه و قاجاریه ایران در موزه بریتانیا

در طول تاریخ از مهرها برای ثبت مالکیت و اعتبار بخشیدن به اسناد، فرامین، نامه ها و کالاها استفاده شدهاست. در عصر صفوی و قاجار همزمان با تغییراتی که در فضای سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و هنری کشور رخ داد، استفاده از مهرهایی با مضامین مذهبی شیعی، خوشنویسی، تزئینات و ترکیب بندی بدیع و حکاکی های ماهرانه گسترش یافت. موزه بریتانیا، اولین موزه عمومی ملی جهان است که در آنها نمونه هایی از آثار مهر های دوره های صفویه و قاجار وجود دارد. در این موزه ۵۲ مهربه صورت آنلاین قابل دسترسی می باشد و مورد بررسی قرار گرفته است جامعه آماری این پژوهش مهرهای دوره های حکومتی صفویه و قاجاریه در موزه بریتانیا است و تمام نمونه های موجود، مورد بررسی قرار گرفتهاند. هدف پژوهش شناخت نوع نقوش، خطوط و شکل های بکار رفته در نمونه ها است. داده ها به صورت کتابخانهای گردآوری شدهاست. سوال پژوهش این بوده که بر اساس نمونه های مورد بررسی، محتوای فرمی و مضمونی مهرها در گذر از دوره صفویه به قاجار چه تغییراتی داشته است؟ در راستای یافتن پاسخ، ابتدا ویژگیهای مهرها بررسی و نقوش آنها در انواع انسانی، حیوانی، گیاهی و مضامین قرآنی تقسیم شده است و سپس مهرهای دوره صفوی و قاجار از لحاظ محتوا و فرم ظاهری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.

کلیدواژه ها:

هنر قاجار ، هنر صفوی ، موزه بریتانیا ، مهر.