مطالعه شیوه قلم گذاری درآثارچلیپای میرعلی هروی برپایه حسن تشکیل مفردات

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: سومین همایش ملی نقش خراسان در شکوفایی هنر و معماری ایرانی-اسلامی
  • کد COI اختصاصی: NCKIA03_043
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 818
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

سیده فرشته حسینی رشتخوار

کارشناس ارشد هنر اسلامی، دانشکده صنایع دستی، دانشگاه هنر اصفهان، ایران.

حمیدرضا قلیچ خانی

دکتری مطالعات نسخ خطی، دانشگاه دهلی، عضو کمیته تعیین اصالت و تقویم نفایس کتابخانه ملیایران

علی نعمتی بابای لو

استادیار، دانشکده حفاظت آثار فرهنگی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، ایران.

چکیده

میرعلی کاتب هروی بزرگترین استاد نستعلیق در نیمه نخست سده دهم است وی حدود ۰۷۸ ه.ق در هرات زادهشد و در ایام جوانی به دربار سلطان حسین بایقرا راه یافت و در کتابت خانه سلطانعلی مشهدی در کنار هنرمندان دیگرمشغول به کار شد. پس از درگذشت سلطان حسین بایقرا میرعلی به مشهد سفر کرد تا این که از سال ۹۱۹ ه.ق که شاهاسماعیل صفوی هرات را فتح کرد، وی در حمایت کریم الدین حبیب الله ساوجی زندگی گذرانید، میرعلی هروی پس از آندر دوره سام میرزا صفوی)برادر شاه تهماسب( نیز در همین شهر میزیسته است. در این مقاله علاوه بر شناخت مبانی واصول خوشنویسی خط نستعلیق و بررسی تحول خوشنویسی در دوره تیموری ، به استخراج و تعیین اصول و قواعد حاکمبر خط میرعلی هروی و به تبع آن خط نستعلیق پرداخته شده است ؛ هدف اصلی این پژوهش مطالعه شیوه قلمگذاری آثارمیرعلی هروی بر پایه حسن تشکیل مفردات است در راستای هدف سوالهای تحقیق بدین شرح است: ۱ اصول و نسبت از -قواعد حسن تشکیل در آثار میرعلی هروی چگونه رعایت شده است؟ ۲ نحوه قلم گذاری نقطه و مفردات در آثار میرعلی هروی چگونه است؟ روش تحقیق این مقاله توصیفی تحلیلی بوده و از نوع تحقیقات کاربردی و شیوه گردآوری اطلاعات به صورت آماری، اندازه گیری رایانه ای، کتابخانه ای و همچنین بر اساس مشاهده و بررسی بصری یافته های شخصینگارندگان استوار است. نتایج بررسیهای پژوهش نشان میدهد ارائه ضعف و قو تها در اجرای حروف نزدیک بوده و همینامر موجب ایجاد تناسب بیشتری در خطوط شده است. بررسی نمونه آثار میرعلی نشانگر آن است که ابعاد و اندازه حرفهاتوازن خوبی دارند و صافی حرکت قلم چشمگیر است. باید این نکته را هم متذکر شد که برخی از این ویژگیها همچونقلم گذاری)زاویه نوشتن هر حرف(، در طول زندگی هنرمند خوشنویس به ندرت تغییر محسوسی پیدا میکند درحالیکهکیفیت خوشنویسی در سالهای مختلف همراه با فرازوفرود خواهد بود.

کلیدواژه ها

خوشنویسی، میرعلی هروی، نستعلیق، چلیپا، مفردات.

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.