اسما معینی - دانشجوی سابق کارشناسی ارشد ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین – پیشوا، دانشکده کشاورزی، گروه بیماری شناسی گیاهی، ورامین، ایران
محمد ترابی - گروه بیماری شناسی گیاهی،دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ورامین- پیشوا، دانشکده کشاورزی، ورامین، ایران
داریوش شهریاری - استادیار، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان تهران، ورامین، ایران

یکی از مخرب­ترین بیماری­های خاکزاد میخک بیماری پژمردگی فوزاریومی میخک با عامل dianthi . Fusarium oxysporum f.spمی­باشد. در این مطالعه توان بیوکنترلی جدایه­های مختلف سه گونه قارچTrichoderma روی قارچ عامل بیماری در شرایط آزمایشگاهی و گلخانه­ای بررسی شد. جدایه­های آنتاگونیست مورد بررسی شامل Ta۱،Ta۲ ، Ta۳ متعلق به گونهTrichoderma atroviride، شانزده جدایه (Th۱۶-Th۱) متعلق به گونه  harzianum.Tو یک جدایه Tl۱ متعلق به گونه longibrachiatum . Tبودند. آزمون­های کشت متقابل و بررسی میزان کلونیزاسون در قالب طرح کاملا تصادفی با ۲۱ تیمار در سه تکرار اجرا شد. جدایه­های Ta۱ و Ta۲ و Ta۳ پنج روز پس از کشت متقابل کاملا پرگنه بیمارگر را پوشش دادند و موفق­ترین کلونیزه­کننده­های عامل بیماری بودند. بازدارندگی ترکیبات فرار (در کشت ۷۲ ساعته و ۹۶ ساعته) جدایه Ta۳ (به ترتیب با ۶۰% و ۷۲%) نیز موثر­تر از سایر جدایه­ها بود. در گلخانه آ‍زمون­های تیمار خاک با زادمایه جدایه­های انتخابی تریکودرما به منظور بررسی توان بیوکنترلی این جدایه­ها در قالب طرح کاملا تصادفی با ۱۲ تیمار در سه تکرار اجرا شد. نتایج نشان داد که جدایه­های مورد بررسی با سطوح مختلفی قادر به کنترل بیماری بودند. جدایه Ta۳ بیش­ترین تاثیر کنترلی را بر بیماری و کاهش درصد قلمه میری داشت و پس از آن جدایه­های Ta۱ و Ta۲ در یک گروه و جدایه­های Th۲ و Tl۱ نیز در یک گروه قرار گرفتند. به­طور کلی جدایه­های مورد بررسی در افزایش رشد گیاه تاثیر چندانی نداشتند ولی در روند کاهش بیماری موثر بودند.

میخک, Trichoderma atroviride, harzianum .T, longibrachiatum .T, کنترل بیولوژیک