مائده فیض - Sari University of Agricultural Sciences and Natural Resources
تقی قورچی - Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources

چکیده مبسوط مقدمه و هدف: سیستم نورفور در کشورهای دانمارک، ایسلند، نروژ و سوئد برای پیش­بینی  تامین موادمغذی، احتیاجات نگهداری، تولید شیر، رشد و آبستنی در گاو توسعه یافته است. با توجه به تنوع در تجزیه شکمبه ­ای NDF و تاثیر آن بر عملکرد حیوانات، دانش در مورد قابلیت هضم NDF در علوفه برای تغذیه موثر نشخوارکنندگان حیاتی است. هدف از این پژوهش مقایسه تجزیه­پذیری علوفه ­های یونجه، کاه گندم و سیلاژ ذرت و برآورد غلظت الیاف نامحلول در شوینده خنثی هضم ناپذیر (iNDF) و  بالقوه قابل هضم (pdNDF) با استفاده از سیستم نورفور (Norfur) است. مواد و روش ها: فراسنجه ­های تجزیه­ پذیری ماده خشک و الیاف نامحلول در شوینده خنثی به روش in situ و با استفاده از سه راس گوسفند بالغ فیستولاگذاری شده در فواصل زمانی صفر، ۲، ۴، ۸، ۱۶، ۲۴، ۴۸ و ۹۶ ساعت در یک طرح کاملا تصادفی مورد ارزیابی قرار گرفت. برای سنجش iNDF سه گرم از نمونه­ ها داخل کیسه­ های پلی استر تا ۲۸۸ ساعت انکوبه شدند. یافته ها :بطور کلی نتایج این پژوهش نشان داد که اختلاف معنی داری بین سه علوفه یونجه، سیلاژ ذرت و کاه گندم از نظر تجزیه پذیری ماده خشک (DM) و NDF وجود دارد. ناپدید شدن شکمبه­ای DM و NDF در زمان­های انکوباسیون ۰ تا ۹۶ ساعت در علوفه یونجه بیشترین (به ترتیب ۷۲/۳۵ و ۵۶/۸۱درصد) و در کاه گندم کمترین (به ترتیب ۴۵/۷۲ و ۳۵/۳۹درصد) بود. نرخ ثابت تجزیه بین تیمارهای آزمایشی تفاوت معنی­ داری در سطح ۵ درصد نداشت. تجزیه­ پذیری موثر در نرخ عبورهای ۲، ۵ و ۸ درصد نیز بین تیمارهای آزمایشی بطور معنی­ داری متفاوت بود (۰/۰۰۰۱>p). تجزیه پذیری موثر و غلظت NDF بالقوه قابل هضم در یونجه بیشترین و در کاه کمترین بود. اختلاف معنی داری بین فراسنجه­های pdNDF و iNDF  در کاه گندم نسبت به سیلاژ ذرت و یونجه مشاهده شد و علوفه یونجه بخش بالقوه قابل هضم بالاتری داشت (۰/۰۰۰۱>p). بیشترین غلظت iNDF مربوط به کاه گندم و پس از آن سیلاژ ذرت و کمترین غلظت در یونجه بعد از ۲۸۸ ساعت انکوباسیون بود (به ترتیب ۵۵/۳۱، ۲۸/۸۱ و ۱۲/۹۴درصد از  NDF). نتیجه­ گیری :با توجه به نتایج این پژوهش با استفاده از سیستم نورفور برای تعیین تجزیه ­پذیری الیاف نامحلول در شوینده خنثی، کمترین مقدار iNDF و بیشترین مقدار pdNDF متعلق به یونجه در مقایسه با کاه و سیلاژ ذرت بود که نشان دهنده هضم پذیری بالاتر علوفه یونجه است.  

Degradability, Forage Norfur, Neutral detergent fiber, الیاف نامحلول در شوینده خنثی, تجزیه­ پذیری, علوفه, نورفور