بررسی کنترل بیولوژیک بیمار گر Fusarium oxysporum f. sp. radicis-cucumerinum با استفاده از جدایه های مختلف قارچ آنتاگونیست Trichoderma harzianum و فعال شدن مکانیسم های دفاعی گیاه خیار

بیماری پوسیدگی ریشه و ساقه خیار با عاملFusarium oxysporum f. sp. radicis-cucumerinum یکی از بیماری های خسارت زا و مهم در گلخانه های خیار در ایران می باشد. قارچ کش های شیمیایی توانایی کنترل قابل قبول این بیمار­گر را ندارند، همچنین بخاطر هزینه های اقتصادی آنها و اثر سوء روی محیط زیست، در سال های اخیر استفاده از عوامل بیو­کنترل در مبارزه با بیماری های گیاهی مورد توجه قرار گرفته است. استرین­های قارچ آنتاگونیستTrichoderma به­عنوان عامل موثر بیوکنترل در مقابل طیف وسیعی از بیمارگر­های قارچی مطرح می­باشند. در این مطالعه اثر جدایه های Trichoderma بر قارچ عامل بیماری پوسیدگی ریشه و ساقه خیار بررسی شده است. تعداد سه جدایه Trichoderma (T۱۱و T۶ وT۹ ) از کلکسیون قارچ­شناسی گروه گیاه­پزشکی دانشگاه تهران دریافت گردید. میانگین فعالیت آنزیم پراکسیداز (POX) به­عنوان مارکر مقاومت القایی، با استفاده از اسپکتوفتومتر اندازه­گیری شد. همچنین تاثیر جدایه­های Trichoderma در کنترل بیماری در شرایط گلخانه به روش خیساندن خاک با سوسپانسیون اسپور قارچ آنتاگونیست و بیمارگر بررسی گردید. هر سه جدایه T۱۱و T۶ و T۹ تاثیر قابل قبولی بر بازداری از رشدFusarium oxysporum f. sp. radicis-cucumerinum  نشان دادند. در جدایه­های  T۱۱و T۹ به ترتیب ۵۱/۸۵% و ۰۳/۸۱% بازدارندگی از رشد میسلیومی استرین F۴۲ دیده شد. فعالیت آنزیم پراکسیداز طی هفت روز بعد از مایه­زنی بررسی شد. بیشترین میزان فعالیت آنزیم پراکسیداز در روز چهارم و در جدایه T۱۱ مشاهده شد. بر اساس نتایج بدست آمده در این تحقیق می توان نتیجه گرفت جدایهT۱۱ (T. harizianum T۱۱)  بیشترین تاثیر را در بین جدایه های Trichoderma در القاء مقاومت داشته است.

کلیدواژه ها:

خیار ، بیماری پوسیدگی ریشه و طوقه ، مقاومت القایی ، Trichoderma