مریم شهرابی فراهانی - دکتری مدیریت آموزشی ، مدرس مدعو دانشکده رفاه

با شیوع بی رویه ویروس کرونا در طی دو سال گذشته و آمار بالای مبتلایان و فوت شدگان تغییرات شگرفی در زندگی جهانیان ایجاد شد . انواع محدودیت ها و مشکلات در تمامی کارها باعث شد خلاقیت و نوآوری برای هماهنگی و سازش با مشکلات موجود ، بار دیگر رخ بنماید . در رابطه با مساله آموزش سالهاست که روش آموزش معکوس به عنوان یکی از خلاقانه ترین و پرطرفدارترین روش ها مطرح است لکن به خاطر سختی های ظاهری ، استفاده صد درصدی از آن به عمل نیامده است . گاهی هم نقصان اطلاعات و عدم شناخت کامل آموزش دهندگان باعث گردیده که کمتر مورد استفاده قرار گیرد . ولی با مجازی شدن کلاسها و آنلاین برگزار شدن آنها ، همه آموزش دهندگان ملزم به یادگیری روش های به روز دنیا شدند . در این راستا روش آموزش معکوس مورد توجه خاص معلمان و اساتید قرار گرفت. در این روش محتوای آموزش تغییر نمی کند . فقط جای یادگیری در کلاس و تکلیف در منزل جا به جا می شود. در این روش یادگیری به وسیله ی محتواهای الکترونیکی که استاد تولید می کند ، درزمانهایی خارج از زمان اصلی کلاس در اختیار دانشجویان قرار می گیرد و آنها در هر فرصتی که برایشان مقدور است محتوای مورد نظر را می بینند . در زمان اصلی تشکیل کلاس چه بصورت حضوری چه بصورت غیر حضوری و آنلاین ، شروع پرسش ها و مباحثه بین استاد و دانشجو اتفاق می افتد و نتیجه این فرآیند تثبیت یادگیری به صورت عمیق می باشد . حاصل این فعالیت ، تعامل بیشتر دانشجویان با استاد برای طرح سئوال ، بحث در مورد مفاهیم درس ، حل مساله و یادگیری عمیق است و همچنین این امکان به وجود می آید که زمان بیشتری از فرصت محدود کلاس را برای دستیابی به مهارتهای تفکر سطوح بالاتر اختصاص داد . طبق تحقیقات و مشاهدات انجام شده از آنجا که در این شیوه آموزشی یادگیرندگان بیشتر به شکل کاربردی و عملی بر روی تمرینات خود در کلاس و تحت نظر مدرس مربوطه به فعالیت می پردازند و مباحثی که باید تدریس شود را در خارج از مدت زمان کلاسی یاد می گیرند و مدرس تمام زمان کلاس خود را به تمرینات پیشرفته تر و مهاورت ورزی اختصاص می دهد ، موارد آموزشی به شکل عملی بهتری یادگرفته می شوند . با ورود فناوری اطلاعات و ارتباطات در عرصه یادگیری ، آموزش معکوس بیش از پیش مطرح شد . با این وجود در کشور ما برای مدرسان چندان اجباری به استفاده از آن وجود ندارد . از این رو پیشنهاد می گردد برای اجرای این روش ملزوماتی از جمله دسترسی یادگیرندگان به اینترنت ، رایانه ، تلفن هوشمند و ... برای استفاده کنندگان مهیا باشد .