مریم دانش گیلوایی - دانشگاه گیلان
حبیب اله سمیع زاده - دانشگاه گیلان
بابک ربیعی - دانشگاه گیلان

به منظور تعیین روابط میان عملکرد دانه و اجزای عملکرد و گروه­بندی ۱۵۰ لاین نوترکیب (F۸) برنج حاصل از تلاقی ارقام سپیدرود و غریب، تحقیقی در قالب طرح آگمنت در بهار سال ۱۳۹۳ در مزرعه تحقیقاتی دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان انجام شد. بررسی ضرایب همبستگی بین صفات مورد مطالعه نشان داد که همبستگی مثبت و معنی­داری بین عملکرد دانه با تعداد خوشه در بوته، تعداد دانه پر در خوشه، تعداد کل دانه در خوشه و طول خوشه وجود داشت. در تجزیه علیت عملکرد دانه، بیشترین آثار مستقیم مثبت مربوط به طول برگ پرچم و تعداد خوشه در بوته بود که نشان دهنده اهمیت این صفات در عملکرد دانه می­باشد. این صفات می­توانند به عنوان معیارهای انتخاب غیر مستقیم در بهبود ژنتیکی عملکرد در برنامه­های اصلاحی استفاده شوند. تجزیه خوشه­ای با استفاده از روش وارد با احتمال صحت ۹۴ درصد لاین­های مورد بررسی را در سه خوشه مجزا گروه­بندی کرد. لاین­های گروه سوم به علت داشتن مقادیر بالای صفات تعداد پنجه و خوشه در بوته، ارتفاع بوته، طول خوشه، نرخ باروری، وزن هزار دانه، عملکرد، محتوای آب نسبی برگ (RWC) و مقدار کلروفیل ارزشمند هستند و می­توان از این لاین­ها برای گزینش لاین های پرمحصول و صفات زراعی مطلوب در برنامه­های اصلاحی استفاده نمود.

Correlation, Cluster analysis, Factor analysis, Rice and Ward’s Minimum Variance, برنج, همبستگی, تجزیه به مولفه ها, تجزیه خوشه ای, حداقل واریانس وارد.