شکوفه شریفی - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه
عباس رضایی زاد - استادیار مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی کرمانشاه
لیا شوشتری - استادیار گروه بیوتکنولوژی و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، واحد کرمانشاه، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمانشاه، ایران

به منظور شناسایی لاین­های پرمحصول سازگار و با عملکرد دانه پایدار در شرایط تنش خشکی انتهای فصل، آزمایشی با ۱۷ لاین جدید کلزا همراه با ارقام احمدی و اپرا (Opera) با استفاده از طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار در سه شرایط؛ آبیاری کامل (بدون تنش)، تنش خشکی با قطع آبیاری از مرحله گلدهی و تنش خشکی با قطع آبیاری از مرحله خورجین­دهی به مدت دو سال زراعی (۱۳۹۲-۱۳۹۱ و ۱۳۹۳-۱۳۹۲) در ایستگاه تحقیقات کشاورزی اسلام آباد غرب به اجرا گذاشته شد. با معنی­دار شدن اثر متقابل سال در ژنوتیپ در تنش، از آماره های مختلف پایداری برای گزینش لاین­های پرمحصول و پایدار استفاده شد. نتایج نشان داد که لاین­های گزینش شده بر اساس روش­های مختلف ارزیابی پایداری، متفاوت بودند، با این حال در اکثر روش­های مورد استفاده، لاین L۱۸۳ برتر از سایر لاین ها بود. این لاین با ۴۱۹۲ کیلوگرم در هکتار، از عملکرد دانه مناسبی برخوردار بود. از نظر شاخص برتری و روش گزینش هم­زمان عملکرد و پایداری، پس از لاین L۱۸۳، لاین­های KS۷ و KR۴ به ترتیب با عملکرد دانه ۴۳۶۷ و ۴۳۴۶ کیلوگرم در هکتار نیز به عنوان لاین­های پرمحصول و پایدار شناسایی شدند. رقم احمدی با میانگین عملکرد ۳۶۰۰ کیلوگرم در هکتار از واریانس و ضریب تغییرات محیطی پایینی در تیمارهای آبیاری برخوردار بود و به نظر می­رسد که این رقم برای کاشت در شرایط تنش خشکی انتهای فصل در منطقه اجرای آزمایش مناسب باشد.

Drought stress, Parametric methods, Rapeseed and Stability statistics, آماره های پایداری, تنش خشکی, روش های پارامتری و کلزا