تنوع اللی زیرواحدهای گلوتنین با وزن مولکولی پایین در مکان هایGlu-A۳ ،Glu-B۳ و Glu-D۳ در گندم های نان بومی بهاره ایرانی

در برنامه اصلاح گندم، کیفیت نانوایی یکی از اولویت های مهم بوده و اصلاح ارقام پرمحصول با کیفیت نانوایی بالا بسیار حائز اهمیت است. در آزمایش حاضر، تنوع اللی ژن های رمز کننده گلوتنین با وزن مولکولی پایین (LMW-GS) در ۱۵۴ گندم نان بهاره بومی ایرانی و رقم بهار چینی (Chinese Spring) با استفاده از آغازگرهای اختصاصی گروه مورد بررسی قرار گرفتند. برای مکان های Glu-A۳، Glu-B۳ و Glu-D۳، به ترتیب ۱۲، ۲ و ۹ الل تکثیر شدند. در مکان ژنی Glu-A۳، با استفاده از دو جفت آغازگر Glu۳A.۲ و Glu۳A.۳ به ترتیب ژن های زیرگروه رمزکننده پروتئین هایی با توالی انتهای آمینی MDTSCIP- وMETSCIP- تکثیر گردیدند. قطعه ۷۰۰ جفت بازی با ۳/۴۵ درصد و قطعه ۷۴۲ جفت بازی با ۲/۰ درصد به ترتیب بیشترین و کمترین فراوانی را داشتند. برای مکان ژنی Glu-B۳، براساس جفت آغازگر Glu۳B.۲ طراحی شده براساس ژن های زیرگروه رمزکننده پروتئین هایی با توالی انتهای آمینی METSHIPG-، دو قطعه ۴۴۰ و ۴۲۱ جفت بازی با فراوانی ۲/۷۳ درصد و ۸/۲۶ درصد تکثیر شدند. جفت آغازگرهای Glu۳D.۲، Glu۳D.۳ و Glu۳D.۴ طراحی شده به ترتیب بر اساس ژن های زیرگروه رمزکننده پروتیئن هایی با توالی انتهای آمینی METSRV-، METCIP- و METSCIP- جهت تکثیر مکان Glu-D۳ استفاده شده و الل ۷۰۰ جفت بازی با ۳۴ درصد و الل ۵۸۹ جفت بازی با ۷/۰ درصد بیشترین و کمترین فراوانی را در این جایگاه داشتند. میزان اطلاعات چندشکلی از ۰۹/۰ تا ۷۲/۰ با میانگین ۲۲/۰ و تنوع ژنی یا هتروزیگوتی مورد انتظار از۱/۰ تا ۷۶/۰ با متوسط ۲۴/۰ متغیر بود. برای بررسی رابطه تنوع اللی ژن های LMW-GS گندم های بهاره ایران و مناطق آب و هوایی کشور، تجزیه واریانس مولکولی انجام شد. نتایج تجزیه واریانس مولکولی داده های حاصل از آغازگرهای اختصاصی LMW-GS، نشان داد که واریانس درون و بین گروهی به ترتیب ۸۷ و ۱۳ درصد واریانس کل مولکولی را تبیین کردند.

کلیدواژه ها:

Gene diversity ، Gene locus ، Group-specific primers and Bread wheat. ، آغازگرهای اختصاصی گروه ، تنوع ژنی ، گندم نان و مکان ژنی