اثر محلول پاشی پوترسین و عناصر غذایی بر عملکرد دانه و کیفیت دو رقم گندم نان

این آزمایش به منظور ارزیابی اثر محلول پاشی برگی پلی آمین پوترسین و برخی عناصر غذایی کم مصرف بر عملکرد دانه و کیفیت دو رقم گندم نان در سال زراعی ۱۳۹۰-۱۳۸۹، در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز به صورت طرح کرت های خرد شده بر پایه بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار انجام شد. کرت های اصلی شامل دو رقم گندم چمران و استار و کرت های فرعی تغذیه گیاهی به صورت محلول پاشی برگی پلی آمین پوترسین، بر و مولیبدن در مراحل آبستنی و آبستنی + پنجه زنی (از منبع نیترات بالانسر)، فسفر و پتاسیم در مراحل آبستنی و آبستنی + پنجه زنی (از منبع باسفولیر اکتیو)، محلول پاشی برگی عناصر ریز مغذی (کلات شده با اسید آمینه گلایسین) در مرحله پنجه زنی (از منبع بیومین)، عناصر کم مصرف (بر، آهن، مولیبدن) در مرحله پنجه زنی (از منبع فلاور پاور) و شاهد (مصرف متداول عناصر غذایی) بودند. نتایج نشان داد که محلول پاشی برگی پوترسین باعث افزایش عملکرد دانه به میزان ۸/۸۸ درصد در رقم چمران و ۱/۹۱ درصد در رقم استار و افزایش در اجزای عملکرد، میزان نشاسته و پروتئین دانه نسبت به تیمار شاهد گردید. بیشترین عملکرد دانه در محلول پاشی برگی پوترسین در تیمار آبستنی + پنجه زنی به ترتیب در رقم چمران و استار (۱۱۸۹۰ و ۱۱۵۲۰ کیلوگرم در هکتار) و کمترین مقدار عملکرد در تیمار شاهد در ارقام چمران و استار (به ترتیب ۶۲۹۰ و ۶۰۳۰ کیلوگرم در هکتار) بدست آمد. بیشترین طول دوره موثر پر شدن دانه در محلول پاشی برگی پوترسین در تیمار آبستنی + پنجه زنی در ارقام چمران و استار به ترتیب ۷ /۴۵ و ۸/۵۳ روز و کمترین مقدار در تیمار شاهد در ارقام چمران و استار (به ترتیب ۱/۳۰ و ۶/۲۷ روز) مشاهده شد. محلول پاشی برگی پوترسین در تیمار آبستنی + پنجه زنی بیشترین دوام سطح برگ را نسبت به شاهد داشت. در تمامی تیمارهای محلول پاشی برگی عناصر غذایی، عملکرد دانه با صفات تعداد دانه در سنبلچه ، تعداد سنبلچه در سنبله، شاخص برداشت، وزن هزار دانه و تعداد سنبله در متر مربع همبستگی مثبت و معنی دار داشت. به نظر می رسد که محلول پاشی پوترسین و عناصر غذایی، باعث افزایش طول عمر برگ پرچم، افزایش طول دوره پر شدن موثر دانه و در نهایت افزایش عملکرد دانه شده است.

کلیدواژه ها:

Boron ، Grain filling rate ، Molybdenum ، Putrescine ، Leaf area duration and Harvest index ، بر ، پوترسین ، سرعت پر شدن دانه ، شاخص برداشت ، دوام سطح برگ و مولیبدن.