فریبا شفیعی کویج - دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان
جلال صبا - دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان

به منظور ارزیابی و گروه بندی ۴۵ لاین و رقم لوبیا سفید بر اساس صفات درصد سبزشدن، شاخص سبزشدن، روز تا ۵۰ درصد گلدهی، روز تا ۵۰ درصد غلاف دهی، روز تا ۹۰ درصد رسیدگی، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف، وزن صد دانه، طول غلاف، زیست توده تک بوته و عملکرد دانه تک بوته، آزمایشی در سال ۱۳۸۸ در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان اجرا شد. تجزیه خوشه ای برمبنای صفات فنولوژیک و زراعی، ژنوتیپ های لوبیا را در سه گروه زودرس با عملکرد و اجزای عملکرد بالا، دیررس با عملکرد و اجزای عملکرد بالا، و زودرس با عملکرد و اجزای عملکرد پایین تقسیم بندی نمود. در تجزیه به مولفه های اصلی نیز که سه مولفه اصلی اول ۲۹/۸۲ درصد از واریانس کل را توجیه کردند. گروه بندی ژنوتیپ ها با استفاده از نمودارهای دو بعدی تطابق زیادی با نتایج حاصل از تجزیه کلاستر داشت. در مجموع ژنوتیپ های گروه اول لوبیا سفید که در عین زودرسی، عملکرد و اجزای عملکرد بالایی داشتند، به عنوان بهترین ژنوتیپ ها برای ارزیابی بیشتر تا دستیابی به ارقام اصلاح شده و همچنین انتخاب والدین مناسب برای دورگ گیری ها، شناسایی شدند.

Cluster analysis, Phenological-agronomic traits, Principal component analysis and White bean, تجزیه به مولفه های اصلی, تجزیه خوشه ای, صفات فنولوژیک- زراعی و لوبیا سفید.