اثر کم آبیاری در دوره رشد زایشی بر انتقال مجدد ماده خشک چهار رقم آفتابگردان (Helianthus annus L.)

به منظور بررسی اثر کم آبیاری در مرحله زایشی بر انتقال مجدد ماده خشک ارقام آفتابگردان، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال ۱۳۸۶ در مزرعه پژوهشی دانشگاه بوعلی سینا انجام شد. آبیاری در شش سطح: آبیاری کامل (شاهد)، کم آبیاری با عدم آبیاری در مراحل غنچه دهی، گلدهی، دانه بندی، غنچه دهی+ دانه بندی و گلدهی+ دانه بندی بود. در این آزمایش از چهار رقم آفتابگردان آذرگل، آلستار، آلیسون و یوروفلور استفاده شد. نتایج نشان داد که بیشترین عملکرد دانه با ۱/۷۵ گرم در بوته از رقم یوروفلور با آبیاری کامل به دست آمد. کمترین کاهش عملکرد در تیمار کم آبیاری در مرحله دانه بندی حاصل شد. رقم آلیسون با کم آبیاری در مرحله دانه بندی، رقم آلستار با کم آبیاری در مراحل گلدهی و دانه بندی و سپس رقم یوروفلور با کم آبیاری در مرحله دانه بندی به ترتیب با ۶/۲۲، ۴/۲۲ و ۱/۲۲ گرم در بوته، بیشترین مقدار انتقال مجدد ماده خشک را داشتند. ذخایر ساقه نقش موثرتری از نظر کارآیی و مشارکت انتقال مجدد ماده خشک در پرشدن دانه در تیمارهای کم-آبیاری داشت. بیشترین میزان کارآیی و مشارکت انتقال مجدد در رقم آلستار با کم آبیاری در مرحله گلدهی و مرحله دانه بندی (به ترتیب ۸/۵۵ و ۴/۵۰ درصد) برآورد گردیده و رقم آذرگل در تیمار کم آبیاری در مرحله غنچه دهی از کارآیی و مشارکت کمتری برخوردار بود. بر اساس نتایج این آزمایش میزان انتقال مجدد ماده خشک در ارقام آفتابگردان در شرایط کم آبیاری در مرحله دانه-بندی، بیشتر از سایر مراحل بوده و در نتیجه میزان کاهش عملکرد نیز کمتر بوده است.

کلیدواژه ها:

Sunflower ، Deficit irrigation ، Remobilization efficiency and Remobilization contribution ، آفتابگردان ، کم آبیاری ، کارآیی انتقال مجدد و مشارکت انتقال مجدد.