آزمون نتاج ناتنی برای گزینش والدین مناسب برای تولید واریته سنتتیک یونجه

به منظور ارزیابی قابلیت ترکیب عمومی اکوتیپ های یونجه منطقه آذربایجان از طریق آزمون پلی کراس و انتخاب والدین مناسب برای تولید واریته سنتتیک، آزمایشی در سال های زراعی ۱۳۸۰ لغایت ۱۳۸۶ در ایستگاه تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان شرقی صورت گرفت. ۲۹ اکوتیپ یونجه محلی منطقه آذربایجان همراه با یک رقم اصلاح شده در خزانه پلی کراس کشت شدند. طرح مورد استفاده برای توزیع تصادفی اکوتیپ ها در خزانه پلی کراس بلوک های کامل تصادفی با ۱۲ تکرار بود. بذور ناتنی تولید شده از خزانه پلی کراس، ابتدا بصورت انفرادی در گلدان کشت و سپس گیاهان در سن یک ماهگی به مزرعه منتقل شدند و در آزمون پلی کراس در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی بمدت سه سال مورد ارزیابی قرار گرفتند. تجزیه های آماری داده های حاصل نشان داد که تنوع گسترده ای بین اکوتیپ ها وجود داشته و با استفاده از این تنوع، امکان گزینش والدها فراهم است. با توجه به میزان قابلیت ترکیب عمومی اکوتیپ ها و بر اساس علوفه تر و خشک، یازده اکوتیپ ساتلو، قره یونجه مرکز، المرد، لقان، بافتان، خواجه، سیوان، ایلان جوج، دیزج صفرعلی، خسروانق و قره بابا برای تولید بذر سنتتیک انتخاب شدند. میزان وراثت پذیری خصوصی علوفه تر، علوفه خشک، ارتفاع بوته، نسبت وزن برگ به ساقه در حالت تر و خشک به ترتیب ۶۰ ، ۵۹ ،۵۰، ۱۱ و ۱۹ درصد برآورد شدند با اعمال گزینش با شدت ۳۰ درصد ، میزان پاسخ مورد انتظار برای عملکرد تر و خشک به ترتیب ۲/۳ و ۵۸/۱ تن در هکتار محاسبه شد. این آزمایش با فراهم آوری تلاقی تصادفی برای یازده اکوتیپ منتخب در شرایط کنترل شده برای تولید واریته سنتتیک ادامه خواهد یافت.

کلیدواژه ها:

Alfalfa ، General combining ability and Progeny test. ، آزمون نتاج ، قابلیت ترکیب عمومی و یونجه.