مقایسه شهرستان های استان فارس بر اساس شاخص های توسعه ۷۵ - ۱۳۵۵

نتایج یافته­های این پژوهش حاکی از این است که ۴۰ شاخص از طریق مدل تحلیل عاملی به ۱۲ عامل کاهش یافته، به­طوری­که سهم هر عامل در توسعه­ی انسانی مشخص گردیده و در نهایت از طریق شاخص ترکیبی توسعه­ی انسانی، شهرستان های استان فارس در شاخص­های تلفیقی رتبه­بندی گردید. برابر     بررسی­های صورت گرفته، در سال ۱۳۵۵ در زمینه شاخص­های تلفیقی از مجموع ۱۴ شهرستان،یک شهرستان برخوردار و ۳ شهرستان نیمه­برخوردار و ۱۰ شهرستان محروم می­باشد. در سال ۱۳۶۵ در زمینه­ی شاخص­های تلفیقی یک شهرستان برخوردار و ۴ شهرستان نیمه­برخوردار و ۹ شهرستان محروم می­باشد و در سال ۱۳۷۵ در زمینه­ی شاخص­های تلفیقی ۳ شهرستان برخوردار و ۴ شهرستان نیمه­برخوردار و ۹ شهرستان محروم شناخته شد. میزان نابرابری در شهرستان­ها طی سه دوره ۱۳۵۵، ۱۳۶۵، ۱۳۷۵ به ترتیب ۶۶/.، ۵۹/. و ۴۴/. درصد بوده است. شهرستان های استان فارس در دوره­های متفاوت در زمینه­های مختلف دارای تفاوت­های توسعه بوده­اند که بیانگر عدم توسعه هماهنگ با نیازهای جمعیتی آنها است. این نابرابری­ها بازتاب و برآیند عوامل طبیعی، اقتصاد سیاسی، نارسایی­های نظام برنامه ریزی و قطب رشد (شهر شیراز) می­باشد. شهر شیراز طی این ۳ دهه به دلیل مرکزیت اداری- سیاسی و قطب برتر، در زمینه­ی تمام شاخص­های توسعه، برتری و تفوق خود را در نظام شهرستانی استان حفظ نموده است و به عنوان قطب رشد، خدمات و نیروی انسانی ماهر و متخصص را از شهرستان های پیرامون جذب کرده و تمرکز اقتصادی، سیاسی و جمعیتی را در سازمان فضایی استان پدیدار ساخته است. الگوی توسعه­ی فضایی استان فارس به صورت مرکز - پیرامون است.  

کلیدواژه ها:

سطوح توسعه ، شاخص های توسعه ، نابرابری ناحیه ای ، روند تغییرات توسعه ، مقایسه شهرستان ها ، استان فارس