اثرکاربرد یافته های تحقیقاتی به زراعی بر افزایش عملکرد دانه گندم دیم در آذربایجان شرقی*

به منظور تعیین اثر یافته های تحقیقات به زراعی بر افزایش عملکرد گندم دیم در آذربایجان شرقی و در مزارع زارعین گندمکار شهرستان های مراغه، میانه، هشترود، چاراویماق، سراب و اهر این بررسی در سال زراعی ۸۴-۱۳۸۳ انجام گرفت. برای ارزیابی جامعه آماری مورد استفاده ازروش تجزیه رگرسیون گام به گام و تعیین همبستگی بین متغیر ها استفاده شد. تعیین اندازه نمونه از طریق روش نمونه گیری میدانی وجمع آوری اطلاعات به روش پرسشنامه ای بود. پرسشنامه ها در قالب ۷۷ سوال در بر گیرنده عملیات مختلف زراعی در مراحل کاشت، داشت و برداشت بود و توسط ۱۵۰ نفرکشاورز دیم کار استان تکمیل گردید. مقایسه میانگین ها نشان داد که اختلاف عملکرد بین دو گروه با و بدون اعمال کننده یافته های تحقیقاتی به غیراز زمان مصرف کود، از نظر تولید گندم در سطح احتمال یک درصد معنی دار بود. بر اساس روش تجزیه رگرسیون گام به گام ۶ مورد از توصیه های تحقیقاتی به ترتیب، جایگذاری کود (جایگذاری دو سوم کل کود مصرفی در ۶ تا ۹ سانتی متری زیر بذر)، مدیریت کاه وکلش (استفاده از گاوآهن قلمی بعد از برداشت محصول قبلی و باقی گذاشتن قسمتی از بقایا در سطح خاک)، تاریخ کاشت بذر (۱۰ مهر و حداکثرتا پایان دهه دوم مهر)، عمق کاشت (در شرایط بهینه برای رقم آذر ۲ عمق ۲ تا ۴ سانتیمتر و برای رقم سرداری عمق ۴ تا ۶ سانتی متر)، خاک ورزی ثانویه ( انجام عملیات خاک ورزی سطحی حداکثر عمق ۸ سانتی متردر صورت وجود تناوب آیش- گندم با کولتیواتور مجهز به تیغه پنجه غازی در بهار قبل از گلدهی علف های هرز) و زمان مصرف کود (مصرف کود همزمان با کاشت با خطی کارهای مجهز و مجزای کود و بذر) در مدل نهایی باقی ماندند. عملیات فوق به ترتیب با ۶۷/۲۰، ۴۴/۱۶، ۱۸/۱۸، ۶۱/۱۶، ۱۷/۱۳ و ۹۹/۹ درصد سبب افزایش عملکرد گندم نسبت به شرایط عدم اعمال آنها گردید. جمع بندی نتایج نشان داد که با اعمال مدیریت های مناسب زراعی از طریق توصیه و انتقال یافته های تحقیقاتی به شرایط زارعین، عملکرد گندم دیم را می توان به طور قابل ملاحظه ای افزایش داد.

کلیدواژه ها:

Research findings ، Recommendation ، Dryland ، Bread wheat ، Grain yield ، توصیه یافته های تحقیقاتی ، گندم ، دیم ، عملکرد دانه.