محمد اسماعیل سید هاشمی - عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی
محمد ذبیحی - دانشیار دانشگاه قم

ابن سینا و توماس آکوئینی دو فیلسوف بر جسته مسلمان و مسیحی از موثر ترین فیلسوفان الهی  در قرون وسطی و پس از آن بوده اند .توماس از طریق آشنایی با فلسفه مشائی به وسیله تفسیر های ابن رشد و بویژه ابن سینا از فلسفه ارسطو، به تاسیس یک نظام فلسفی مسیحی اقدام نمود.  او از ابن سینا بهره های فراوان برده است هرچند تحت تاثیرنقدهای غزالی بر فلسفه، گاهی به مخالفت با ابن سینا ونقد نظرات وی پرداخته است .یکی از موارد اختلاف بین توماس و ابن سینا و شاید مهمترین مساله اختلافی بین متکلمان و فلاسفه، مسئله حدوث و قدم جهان است. در پژوهش حاضر دیدگاه های ابن سینا و توماس مورد ارزیابی قرار گرفته و نشان داده شده است که به لحاظ فلسفی، ایرادات متکلمان و توماس برابن سینا نا تمام است و توماس به شبهاتی که ابن سینا درباره حدوث عالم دارد پاسخ قانع کننده­ای ارائه نکرده است.  

ابن سینا, توماس, حدوث, قدم, ازلیت, حدوث زمانی, حدوث ذاتی