بینامتنی قرآن و نهج البلاغه در اشعار خیام نیشابوری و ابوالعلاء معری
- سال انتشار: 1393
- محل انتشار: فصلنامه پژوهش های ادبی - قرآنی، دوره: 2، شماره: 1
- کد COI اختصاصی: JR_PAQ-2-1_003
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 227
نویسندگان
دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه اراک
کارشناس ارشد زبان و ادبیات عربی دانشگاه اراک
چکیده
بینامتنی نظریه ای است که به بررسی روابط بین متونی پرداخته و موجب آفرینش متن جدید می شود. بر اساس این نظریه، متون و گویندگان آنها متاثر از یکدیگر بوده و آگاهانه و یا ناخودآگاه از سرچشمه های ادبی و فکری یکدیگر بهره جسته اند. متون دینی از جمله منابعی است که شاعران فارسی و عربی از آن بهره فراوان برده اند.در ادبیات فارسی و عربی، تاثیر قرآن و نهج البلاغه بر احساس و آثار شاعران به روشنی دیده می شود. از جمله شاعرانی که تحت تاثیر این منابع برجسته دینی قرار گرفته اند، خیام نیشابوری و ابوالعلاء معری می باشند.این دو شاعر در سروده هایشان با تاثر از قرآن کریم و نهج البلاغه، گاه واژگان را در متن شعری خود وارد ساخته و گاه با الهام از مفاهیم و آموزه های آن ها، محتوا و مضامین متعالی آن ها را در قصیده های خود تداعی ساخته اند؛ از این رو به نظر می رسد که نوع روابط بینامتنی اشعار این دو سراینده برجسته ی ادبیات فارسی و عربی با قرآن کریم و نهج البلاغه، بیشتر از نوع نفی متوازی(امتصاص) و گاه نفی جزئی(اجترار) باشد.در این جستار برآنیم تا گزیده ای از اشعار شاعران یاد شده را از منظر روابط بینامتنی مورد بررسی قرار داده و پس از ارزیابی اشعار آنان بر اساس اصول و قواعد این نظریه، تاثیرپذیری آنان از آیات و روایات را تبیین کنیم.کلیدواژه ها
قرآن کریم, نهج البلاغه, بینامتنی, خیام, ابوالعلاءاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.