سعید نریمانی قراجه - گروه علوم دامی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه محقق اردبیلی
جمال سیف دواتی - گروه علوم دامی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه محقق اردبیلی
حسین عبدی بنمار - گروه علوم دامی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه محقق اردبیلی
عبدالفتاح سالم - استاد پژوهشگر گروه تغذیه دام، دانشکده دامپزشکی دانشگاه مستقل ایالت مکزیکو تولوکا ، اودو دو مکزیکو ، مکزیک
رضا سید شریفی - گروه علوم دامی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه محقق اردبیلی

زمینه مطالعاتی: ضایعات سیب زمینی محصول شرایط نامناسب محیطی، برداشت نامناسب، تغییرات فیزیولوژیکی، آسیب توسط حشرات و آفت وغیره است. ضایعات تازه سیب زمینی یک سوبسترای ایده آل برای تولیدات بیوهیدروژن بوده و طی روند تخمیر ساده با به کار بردن مایع شکمبه صاف شده (میکروارگانسیم های مایع شکمبه) حاصل از ضایعات کشتارگاهی و اضافه کردن منبعی از نیتروژن غیر پروتئینی آهسته رهش، می تواند یک محصول فرعی با ارزش پروتئینه مورد استفاده قرار گیرد. هدف: این مطالعه در دو بخش که بخش اول تولید ماده زیستی با استفاده از پتانسیل میکروارگانسیم های مایع شکمبه به همراه منبع نیتروژن غیرپروتئینی آهسته رهش برای تبدیل زیستی ضایعات سیب زمینی بوده وبخش دوم آزمایش ها روند تولید گاز، قابلیت هضم پروتئین خام و کل دستگاه گوارش بخش جامد حاصل از محیط کشت تخمیری به روش آزمایشگاهی تلی و تری اصلاح شده (هولدن) را مورد ارزیابی قرار داد. روش کار: مایع شکمبه از کشتارگاه تهیه شده و پس از صاف کردن با مقدار ثابت ۴۰۰ میلی لیترعاری از بافر به ضایعات سیب زمینی با مقدار ثابت ۲۰۰ گرم همراه با سطوح مختلف (۵/۱، ۳ و ۵/۴) گرم نیتروژن از منبع نیتروژن غیرپروتئینی آهسته رهش داخل مخزن های ۲ لیتری دستگاه Daisy در چهار تکرار اضافه شده و به مدت ۲۴ ساعت در دمای ۳۹ درجه سلسیوس انکوبه شد. بعد از اتمام انکوباسیون pH محتویات اندازه گیری وجهت جداسازی بخش جامد از مایع ،محتویات توسط توری چهارلایه صاف گردید. داده ها در طرح کاملا تصادفی مورد آنالیز قرار گرفت. نتایج: عصاره اتری و الیاف نامحلول در شوینده خنثی ماده حاصل شده در سطح ۵/۱ گرم نیتروژن غیرپروتئینی آهسته رهش بالاترین میزان را نشان داد. میزان پروتئین بخش جامد حاصل از انکوباسیون در گروه های آزمایشی به طور معنی داری (۰۵/۰>P) بیشتر از گروه کنترل بود و بیشترین میزان مربوط به سطح ۳ گرم نیتروژن از منبع نیتروژن غیر پروتئینی آهسته رهش (۲۳/۲۷%) بود. در حضور میکروارگانسیم های شکمبه پس از تخمیر، ضایعات سیب زمینی همراه با ۵/۱ گرم نیتروژن از منبع نیتروژن غیرپروتئینی آهسته رهش بیشترین تجزیه پذیری (۳۳/۸۱%) را طی ۲۴ ساعت انکوباسیون داشت (۰۵/۰>P). pH محیط کشت تخمیری گروه های آزمایشی از ۶۰/۴ گروه ضایعات سیب زمینی بهمراه میکروارگانسیم های شکمبه تا ۴۳/۷ سطح ۵/۴ گرم نیتروژن از منبع نیتروزا نوسان داشت (۰۵/۰>P). نتیجه گیری نهایی: بر اساس نتایج مطالعه حاضر، میکروارگانسیم های مایع شکمبه به همراه یک منبع نیتروژن غیر پروتئینی می تواند در تبدیل زیستی ضایعات سیب زمینی جهت افزایش ارزش غذایی و تولیدماده خوراکی جدید پروتئینی مورد استفاده قرار گیرد.

اکوسیستم شکمبه, ضایعات سیب زمینی, مایع شکمبه, نیتروزا